|
ارزیابی خطر زمین‌لغزش و مواجهه سکونتگاههای روستایی با آن در حوضه بازفت استان چهارمحال و بختیاری
|
اصغر نوروزی*  ، امیر حسین حلبیان |
| دانشگاه پیام نور ، a.norouzi@pnu.ac.ir |
|
|
چکیده: (157 مشاهده) |
افزایش مخاطرات طبیعی و خسارت‌های ناشی از آنها به‌ویژه با گسترش پراکندگی انسان در اقصی نقاط کره زمین، توجه به این مهم را به یک ضرورت بین‌المللی تبدیل کرده است. از جمله این مخاطرات که معمولاً سکونتگاههای نواحی کوهستانی و به‌ویژه روستاها را تحت تأثیر قرار میدهد، زمین‌لغزش است. شناخت نواحی مستعد و پیش‌بینی آن در برنامه‌ها و تلاش برای تعیین، معرفی و لحاظ نمودن محدوده‌های در معرض خطر لازمه برنامه‌ریزی و مدیریت سرزمین است و میتواند بخش عمده‌ای از تهدید این مخاطره را کاهش دهد. بنابراین در این پژوهش به ارزیابی وضعیت زمین‌لغزش در حوضه بازفت با استفاده از مدل AHP و کاربرد سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS) پرداخته شده است. نوع پژوهش کاربردی و رویکرد حاکم بر آن تحلیلی و کمی است. جهت ارزیابی خطر، شاخص‌های شیب، جهت شیب، زمینشناسی، گسل، کاربری اراضی، دما و بارش، فاصله از جاده، آبراهه و همچنین فاصله از سکونتگاه‌ها مورد استفاده قرار گرفته است. پهنه‌بندی حوضه از لحاظ حساسیت به زمین‌لغزش در پنج کلاس از حساسیت خیلیکم تا خیلیزیاد در نقشه نهایی ممیزی شد. نتایج نشان داد بیشترین حساسیت‌ها در بخش جنوبی، مرکزی و شمال شرقی حوضه دیده میشود. به لحاظ وسعت نیز 15/10 درصد حوضه با خطر «حساسیت خیلی زیاد»، 24/22 درصد «حساسیت زیاد»، 27 درصد «حساسیت متوسط»، 61/27 درصد «حساسیت کم» و تنها 13 درصد «حساسیت خیلیکم» است. همچنین نتایج نشان داد از تعداد 219 سکونتگاه مستقر در حوضه، حدود 23 درصد در محدوده «بسیار پرخطر» و فقط 19 درصد در محدوده با «خطر بسیار پایین» قرار دارند؛ که این تهدیدی جدی برای ساکنان تلقی میشود و اتخاذ تمهیداتی مرتبط با شرایط هرکدام از آنها ضروری است.
|
|
| واژه‌های کلیدی: زمین‌لغزش، سکونتگاههای روستایی، تحلیل سلسله مراتبی GIS، AHP، بازفت |
|
|
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
سکونتگاههای شهری و روستایی
دریافت: 1402/6/24 | پذیرش: 1403/9/28 | انتشار: 1403/9/28
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال پیام به نویسنده مسئول |
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
