|
تبیین مؤلفه‌های اساسی ساختار خانه‌های عرفی اردبیل در اواخر دوره قاجار و اوایل پهلوی
|
| پریسا محمد حسینی، علی اکبر حیدری* |
| گروه معماری، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران ، aliakbar_heidari@iust.ac.ir |
|
|
چکیده: (466 مشاهده) |
خانه به‌عنوان یک واحد فرهنگی - اجتماعی محصول برهم‌کنش الگوهای مسکن و سکونت انسان است که در قالب الگوهای رفتاری (شیوه زندگی) و الگوهای فضایی - کالبدی نمود می‌یابد. تحقیق حاضر در جستجوی چگونگی نمودپذیری الگوهای مذکور در ساختار خانه‌های عرفی است. از همین رو، 15 خانه مربوط به طبقه متوسط و مردم عادی شهر اردبیل که از دوران اواخر قاجار و اوایل پهلوی به‌جای مانده‌اند، به‌عنوان نمونه‌های موردی انتخاب و با مراجعه به آن‌ها و انجام مصاحبه با ساکنین آن‌ها، سعی در بررسی موارد موردنظر شده است. هدف پژوهش حاضر، ارائه مدلی جهت معرفی عوامل مؤثر در شکل‌گیری ساختار خانه‌های عرفی یا مردمی و تبیین ابعاد و ارتباطات میان مفاهیم و مؤلفه‌های دخیل در ساختار این خانه‌ها تعریف شده است. روش تحقیق حاضر کیفی و روش تجزیه‌وتحلیل داده‌ها، استدلال استقرایی و تحلیل تفسیری است. فرایند تحقیق در سه مرحله انجام شده است: در مرحله نخست، مبانی نظری تحقیق گردآوری و از آن چهارچوب نظری استخراج گردید. در چهارچوب نظری به نقش کلیدی عامل «انتخاب» به‌عنوان عامل انتقال مفاهیم از امکانات و قابلیت‌های محیط به معانی و الگوها تأکید شده است. در مرحله دوم به‌منظور سنجش چهارچوب نظری به‌دست‌آمده، تجزیه‌وتحلیل داده‌ها بر اساس تحلیل الگوهای فضایی - کالبدی و نیز الگوهای رفتارهای جاری در سه سطح کلان، میانی و خرد خانه‌ها انجام و سپس مسیر شکل‌گیری ساختار خانه‌ها بر مبنای چهارچوب نظری ترسیم و عوامل زمینه‌ای مؤثر بر آن استخراج شد. در مرحله سوم مدل نهایی تحقیق، بر اساس داده‌های به‌دست‌آمده، ترسیم گردید. بر اساس نتایج تحقیق فرهنگ، جامعه، اقلیم و اقتصاد چهار عامل زمینه‌ای مؤثر در شکل‌گیری ساختار خانه‌های اردبیل به شمار می‌روند. همچنین عامل «انتخاب» موجب تولید معانی مرتبط با مسکن و سکونت، ازجمله عوامل زمینه‌ای شده است که از برهم‌کنش معانی، مؤلفه‌های فضایی - کالبدی اساسی ساختار خانه‌های عرفی اردبیل یعنی «انعطاف‌پذیری کالبدی و عملکردی»، «ملاحظات اقلیمی در خانه‌ها»، «شباهت ساختاری خانه‌ها» و «عدم تشخص و تمایز خانه‌ها» نمود یافته است.
|
|
| واژه‌های کلیدی: خانه‌های عرفی، الگوهای رفتاری، الگوهای فضایی و کالبدی، انتخاب، اردبیل |
|
|
متن کامل [PDF 1686 kb]
(135 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
معماری
دریافت: 1399/11/11 | پذیرش: 1401/6/29 | انتشار: 1401/6/29
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال پیام به نویسنده مسئول |
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
