گروه برنامه‌ریزی و طراحی شهری و منطقه‌ای، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران. ، s.n.tousi@gmail.com
چکیده: (1930 مشاهده)
هدف: پژوهش حاضر به دنبال این هدف است که جایگاه و تجارب بنیاد مسکن انقلاب اسلامی را در تهیه طرح‌های توسعه شهری مرتبط با بافت‌های فرسوده و ناکارآمد موردبررسی قرار داده و درنهایت رویکردها و مدل‌های به کار گرفته‌شده در طرح‌های تهیه‌شده را استخراج کرده تا در پروژه‌های مشابه پیاده‌سازی شود. روش پژوهش: پژوهش حاضر ازنظر نوع تحقیق کاربردی و ازلحاظ روش تحقیق کیفی است. به‌منظور حصول به هدف، از روش تحلیل محتوا که گونه‌ای از روش تحقیق کیفی است، استفاده شده است. گردآوری اطلاعات در دو دسته کتابخانه‌ای و میدانی با تکنیک‌های مطالعات اسنادی، بررسی برنامه‌های مصوب، طرح‌های فرادست، قوانین و سازوکارهای اداری و استفاده از ابزارهای مشاهده، عکس، مصاحبه و گفتگوی هدف‌دار انجام شده است. با استفاده از ابزار مصاحبه نیمه‌ساختاریافته و به شیوه هدفمند، اقدام به مصاحبه با افراد کلیدی شده است. تجزیه اطلاعات و تفسیر داده‌ها با استفاده از فرایند تحلیل داده‌ها از‌طریق کدگذاری، مقوله‌بندی و تعریف واحد تحلیل در نرم‌افزار MAXQDA 2020 انجام شده است. یافته‌ها: نتایج پژوهش نشان می‌دهد که نقش کنونی بنیاد مسکن انقلاب اسلامی به‌عنوان یکی از نهادهای تأثیرگذار در محیط‌های شهری در حوزه تأمین و تهیه مسکن، مجتمع‌های زیستی و واحدهای مسکونی شهری، اقدامات حوزه اجرای پروژه‌ها و طرح‌های مسکونی و ورود در بحث نوسازی و پس از وقوع سوانح طبیعی است و مداخله در بافت‌های ناکارآمد شهری توسط این نهاد نیز با بهره‌گیری از مدل‌هایی چون بازآفرینی، بازسازی، توانمندسازی، جابه‌جایی، درجاسازی، بهسازی، تفکیک و توسعه مجدد مؤثر خواهد بود. این نتایج در قالب فرایند پیشنهادی برای طرح‌های سامان‌دهی بافت‌های ناکارآمد شهری و نگرش‌های اصلی، سناریوها و مدل‌های مداخله پیشنهادی ارائه شده است. نتیجه‌گیری: درنهایت مدل‌هایی چون بهسازی با بهره‌گیری از مشارکت مردم، انتفاع ظرفیت اجتماعی با هدف توسعه ساخت‌وساز، بهره‌گیری از همراهی و همکاری سازمان‌های اجتماعی، بهسازی با رویکرد توسعه شهری یکپارچه و پایدار، ظرفیت‌سازی نهادی و ایجاد زیرساخت‌ها، بهسازی و توانمندسازی محلات نابسامان، تمرکززدایی و واگذاری اختیارات به شهرها، طرح ساختاری بازآفرینی شهری، بهسازی با استفاده از برنامه‌ریزی راهبردی ترکیبی و توسعه پروژه‌های محرک با ایجاد انجمن‌های مشارکتی، جهت مداخله در پروژه‌های بافت‌های ناکارآمد شهری بنیاد مسکن انقلاب اسلامی پیشنهاد گردید.
Garakani S A, Asaadi A, Nedaei Tousi S, Ebrahimnia F. (2025). A review of the islamic republic housing foundation's role and experiences in developing plans for the revitalization and redevelopment of disorganized and worn out urban fabrics. JHRE. 44(190), 115-130. doi:https://doi.org/10.22034/44.190.115 URL: http://jhre.ir/article-1-2565-fa.html
گرکانی سید امیرحسین، اسعدی علی، ندائی طوسی سحر، ابراهیم نیا فاطمه.(1404). بررسی نقش و تجارب بنیاد مسکن انقلاب اسلامی در تهیه طرح‌های سامان‌دهی و بازآفرینی بافت‌های ناکارآمد و فرسوده شهری مسکن و محیط روستا 44 (190) :130-115 https://doi.org/10.22034/44.190.115
