هدف: پژوهش حاضر به دنبال این هدف است که جایگاه و تجارب بنیاد مسکن انقلاب اسلامی را در تهیه طرحهای توسعه شهری مرتبط با بافت های فرسوده و ناکارآمد مورد بررسی قرار داده و در نهایت رویکردها و مدلهای به کار گرفته شده در طرحهای تهیه شده را استخراج کرده تا در پروژههای مشابه پیادهسازی شود. روش پژوهش: پژوهش حاضر از نظر نوع تحقیق کاربردی و از لحاظ روش تحقیق کیفی است. به منظور حصول به هدف، از روش تحلیل محتوا که گونه ای از روش تحقیق کیفی است، استفاده شده است. گردآوری اطلاعات در دو دسته کتابخانهای و میدانی با تکنیکهای مطالعات اسنادی، بررسی برنامههای مصوب، طرحهای فرادست، قوانین و ساز و کارهای اداری و استفاده از ابزارهای مشاهده، عکس، مصاحبه و گفتگوی هدفدار انجام شده است. با استفاده از ابزار مصاحبه نیمه ساختاریافته و به شیوه هدفمند، اقدام به مصاحبه با افراد کلیدی شده است. تجزیه اطلاعات و تفسیر داده ها با استفاده از فرآیند تحلیل داده ها از طریق کد گذاری، مقوله بندی و تعریف واحد تحلیل در نرمافزار MAXQDA 2020 انجام شده است. یافته ها: نتایج پژوهش نشان می دهد که نقش کنونی بنیاد مسکن انقلاب اسلامی به عنوان یکی از نهادهای تأثیرگذار در محیط های شهری در حوزه تأمین و تهیه مسکن، مجتمعهای زیستی و واحدهای مسکونی شهری، اقدامات حوزه اجرای پروژهها و طرحهای مسکونی و ورود در بحث نوسازی و پس از وقوع سوانح طبیعی می باشد و مداخله در بافتهای ناکارآمد شهری توسط این نهاد نیز با بهره گیری از مدل هایی چون بازآفرینی، بازسازی، توانمندسازی، جابهجایی، درجاسازی، بهسازی، تفکیک و توسعه مجدد مؤثر خواهد بود. این نتایج در قالب فرآیند پیشنهادی برای طرحهای ساماندهی بافتهای ناکارآمد شهری و نگرش های اصلی، سناریوها و مدلهای مداخله پیشنهادی ارائه شده است. نتیجه گیری: در نهایت مدل هایی چون بهسازی با بهرهگیری از مشارکت مردم، انتفاع ظرفیت اجتماعی با هدف توسعه ساختوساز، بهرهگیری از همراهی و همکاری سازمانهای اجتماعی، بهسازی با رویکرد توسعه شهری یکپارچه و پایدار، ظرفیتسازی نهادی و ایجاد زیرساختها، بهسازی و توانمندسازی محلات نابسامان، تمرکززدایی و واگذاری اختیارات به شهرها، طرح ساختاری بازآفرینی شهری، بهسازی با استفاده از برنامهریزی راهبردی ترکیبی و توسعه پروژههای محرک با ایجاد انجمنهای مشارکتی، جهت مداخله در پروژه های بافت های ناکارآمد شهری بنیاد مسکن انقلاب اسلامی پیشنهاد گردید.