گروه جغرافیای انسانی و برنامهریزی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران. ، rrezvani@ut.ac.ir
چکیده: (1162 مشاهده)
هدف: در حال حاضر، نظام برنامهریزی توسعه روستایی در ایران با نارساییهای متعددی مانند محدود شدن نظام ارزشیابی توسعه روستایی به گزارشهای موردی برخی نهادهای متولی، توجه ناکافی به موضوع نظارت و ارزشیابی و پیامدها و تأثیرات احتمالی تصمیمات و برنامهها در مناطق روستایی، عدماصلاح برنامهها و اصلاح سازوکارهای مدیریتی، توجه ناکافی به استفاده از شاخصهای جامع و مشخص برای ارزشیابی سیاستها، عدم بازاندیشی فکری در سیاستهای توسعه و تحققپذیری آن و همچنین نبود چهارچوب مدون برای پایش تحققپذیری سیاستهای توسعه روستایی مواجه است. برای برطرف نمودن این چالشها وجود یک مدل جامع ارزشیابی تعالی سیاستهای توسعه روستایی ضروری است. به همین سبب هدف از پژوهش حاضر ارائه مدل مناسب برای ارزشیابی تعالی سیاستهای توسعه روستایی است. روش پژوهش: این پژوهش از نوع کیفی و ازنظر هدف پژوهش اکتشافی، ازنظر گردآوری دادهها پیمایشی-آرشیوی است، ازنظر زمانی مقطعی و ازنظر مبانی فلسفی ذیل مکتب عملگرایی قرار دارد. نوع پژوهش، بنیادی و رویکرد پژوهش استقرایی است. گردآوری دادهها ازطریق مصاحبه نیمهساختاریافته با خبرگان آشنا به سیاستهای توسعه روستایی انجام شده است. تجزیهوتحلیل دادهها با روش تحلیل مضامین صورت گرفته است. جامعه آماری در این پژوهش شامل تمامی خبرگان، صاحبنظران و اعضای هیئتعلمی دانشگاهها، مدیران و کارشناسان اجرایی در حوزه توسعه روستایی است که از بین آن تعداد 25 نفر بهصورت هدفمند بهعنوان نمونه انتخاب شدهاند. یافتهها: با ترکیب و کدگذاری مفاهیم و عبارتهای بهدستآمده از مصاحبه با خبرگان درنهایت تعداد 7 مقوله بهعنوان اجزای اصلی مدل ارزشیابی تعالی سیاستهای توسعه روستایی در ایران شناسایی گردید. این مقولهها که پس از طی نمودن سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی حاصل شدهاند شامل؛ زمینه، تحلیل وضعیت، درونداد، فعالیت، برونداد، اثر و پیامد هستند. هرکدام از اجزای اصلی مدل نیز دارای شاخصهایی هستند که تعداد شاخصها مجموعاً برابر با 50 شاخص است. نتیجهگیری:این پژوهش یک مدل جامع برای ارزشیابی تعالی سیاستهای توسعه روستایی در ایران را ارائه نموده است. بااینوجود ارزشیابی تعالی سیاستهای توسعه روستایی یک فرایند مستمر است که نیاز به بهبود مستمر دارد. در این زمینه استفاده ترکیبی از روشهای کمی و کیفی، استفاده از فناوریهای نوظهور و همچنین بهرهگیری از دانش و درس آموختههای روز جهانی نیز میتواند اثرگذار باشد.
شنوایی حسین، رضوانی محمدرضا، بدری سیدعلی، صفری حسین.(1404). مدل ارزشیابی تعالی سیاستهای توسعه روستایی در ایران مسکن و محیط روستا 44 (191) :76-63 https://doi.org/10.22034/44.191.63
