گروه مهندسی سوانح، دانشکده محیطزیست، دانشگاه تهران، تهران، ایران. ، givehchi@ut.ac.ir
چکیده: (1033 مشاهده)
هدف: با توسعه روزافزون جوامع انسانی و افزایش سطح در معرض قرار گیری افراد و افزایش آسیب پذیری آنها در برابر سوانح و همچنین فوریت پاسخگویی مناسب به جامعه متأثر از سانحه، نیاز برنامه ریزی جهت مدیریت کارآمد سوانح به شدت احساس می شود. اصطلاح مدل و الگوی امدادرسانی برای توصیف روابط و تعاملات بین بازیگران مختلف فعال در محیط امدادی استفاده میشود. این پژوهش با هدف مدلسازی و ارائه الگویی جامع برای شناسایی و تحلیل چالشهای سازمانهای امداد و نجات در مراحل پیش و پس از بحران در شهر سمنان انجام شده است. روش پژوهش: پژوهش حاضر از نوع کاربردی و توسعهای بوده و با رویکرد توصیفی-تحلیلی انجام شده است. جامعه آماری شامل 150 نفر از مدیران، کارشناسان و نیروهای فعال امدادرسانی در منطقه مورد مطالعه است. ابزار گردآوری دادهها پرسشنامهای مبتنی بر شاخصهای استخراجشده از ادبیات نظری بوده که روایی آن با نظر خبرگان و پایایی آن ازطریق ضریب آلفای کرونباخ تأیید شده است. برای تحلیل دادهها، از ترکیب روش تحلیل شبکهای فازی (FANP) و تکنیک تصمیمگیری چند معیاره WASPASاستفاده شده است. یافتهها: نتایج نشان داد که از میان 12 معیار اصلی شناساییشده، همگی دارای اوزانی معنادار و مثبت بودهاند. پنج چالش اصلی با بیشترین وزن عبارتاند از: برنامهریزی (56/0)، مسائل لجستیکی و ارتباطی (546/0)، چالشهای اقلیمی و زیستمحیطی (542/0)، چالش نارساییهای سیاست گذاری و حکمرانی (51/0)، و ظرفیتهای محلی و توان تابآوری (503/0). لذا میتوان گفت الگوی امدادرسانی سازمانی پیش و پس از وقوع بحران در منطقه مورد مطالعه با چالش های مذکور به ترتیب وزنشان ارتباط معناداری دارد. این چالشها در الگو و مدل امدادرسانی سازمانهای امداد و نجات بر ساختار و عملکرد زنجیرههای امدادی و در نتیجه نوع و سطح مکانیسمهای هماهنگی قابلاجرا در شهر سمنان بیشترین تأثیر گذاری را دارند. نتیجهگیری: ترکیب FANPو WASPASمدلی جامع برای تحلیل چالشهای امداد و نجات ارائه داد که برنامهریزی را به عنوان اولویت اصلی برجسته میکند و بر هماهنگی، تابآوری محلی و سیاستگذاری تأکید دارد. این الگو با کاربرد در سمنان، قابلیت تعمیم به سایر شهرها را با تطبیق محلی داراست و پیشنهاد میشود سازمانهای امدادی، کارگروههای تخصصی برای اجرای آزمایشی آن تشکیل دهند. مدل پیشنهادی میتواند به بهبود
ساختار و عملکرد زنجیرههای امداد و همچنین افزایش اثربخشی مکانیسمهای هماهنگی در شرایط بحرانی کمک شایانی نماید.
حبیبیان مهدی، گیوهچی سعید.(1404). مدلسازی و ارائه الگویی جهت بررسی چالشهای سازمانهای امداد و نجات در مواقع پیش و پس از وقوع بحران مسکن و محیط روستا 44 (191) :114-101 https://doi.org/10.22034/44.191.101
