دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران ، sanazrahravi@gmail.com
چکیده: (2252 مشاهده)
تاق یکی از ساختارهای تشکیل‌دهنده پوشش‌های خمیده در ایران محسوبمیشود به‌گونه‌ای که در شکل‌گیری فرم هندسی و کیفیتِ کالبدی فضا، نقشی چشم‌گیر داشته‌است. دراین‌بین تاق آهنگ یکی از انواع تاق‌های پرکاربرد بوده که به روش‌های گوناگون قابلیت اجرا دارد. شیوه چیدمان تاق لی‌لی‌پوش نیز یکی از انواع چینش تاق آهنگ قلمداد می‌شود که ساختار آن با روش‌های دیگر اجرایی تاق آهنگ متفاوت است؛ همچنین استفاده از این تاق بیشتر در مناطق روستایی انجام می‌شده‌است، چراکه با امکانات محدود در این مناطق امکان چینش این تاق وجود دارد. باور بنیادین این پژوهش آن است که اندازه جرز، میزان بلندی تاق و نوع مصالح در دسترس و مهارت و خلاقیت استادکاران سنتی به شکل مستقیم در فن‌آوری ساخت و روش چیدمان تاق لی‌لی‌پوش تأثیرگذار است. این مقاله در پی شناخت هندسه تاق آهنگ و شیوه چیدمان تاق لی‌لی‌پوش خواهد بود. پرسش بنیادین این مقاله آن است که چگونه مهارت و خلاقیت استادکاران معماری سنتی در ساخت طاق آهنگ لی‌لی‌پوش و شکل نهایی آن تأثیر می‌گذارد؟ روش این تحقیق از نوع هدف کاربردی و به‌صورت استنتاجی انجام شده و جمع‌آوری داده‌ها با استفاده از مطالعات کتابخانه‌ای، میدانی، مشاهده و گفتگو و مصاحبه نیمه ساختاریافته با استادکاران معماری سنتی ایرانی است؛ با تحلیل‌های به‌عمل‌آمده آشکار شد که روش چیدمان تاق لی‌لی‌پوش تحولی در ساخت تاق آهنگ ایجاد کرده به‌گونه‌ای که نوع مصالح در دسترس و توانمندی استادکاران در شناخت، ایجاد و اجرای این تاق نقشی تأثیرگذار داشته و نیاز استفاده از چوب و دیوار پشتواره در این روش برطرف شده‌است، چراکه این نوع تاق عموماً در مناطق روستایی مورداستفاده و ساخت قرار میگرفته و ازآنجاکه کشور ایران در منطقه خشکی قرار گرفته و وجود درختان و به تبعیت از آن، چوب در آن کمیاب است، معماران سنتی در روستاها از این تاق برای مسقف کردن فضاها با توجه به امکانات محدود بهره گرفته‌اند.
