با وجود تعداد زیادی بناهای خشتی در ایران، اصفهان به‌عنوان یک شهر تاریخی در مرکز ایران دارای بناهای تاریخی و غیر تاریخی خشتی فراوان است که قدمت برخی از آنان چند صد سال است. همچنین روستاهای متعددی با بناهای کاملاً خشتی با ده‌ها هزار سکنه در داخل و خارج از منطقه اصفهان وجود دارد. اخیراً محققین بر روی بهبود رفتار مقاومتی بناهای خشتی شامل خواص مقاومتی خشت و روش‌های مرمت و مقاوم‌سازی سازه‌های خشتی موجود، متمرکز شده‌اند. به‌منظور بهبود خصوصیات مقاومتی خشت­های تولیدی از خاک منطقه شمال شرق اصفهان (حبیب آباد) ، در این تحقیق تأثیر مواد افزودنی شامل ماسه، گچ، آهک، پودر آجر و کاه با درصد­ها و ترکیبات مختلف، بر روی 21 طرح، مورد بررسی قرار گرفته است. پس از افزودن مواد مضاف به خاک و ساخت طرح­ها، خصوصیات مقاومتی هر کدام از طرح­ها با استفاده از آزمایش­های مربوطه تعیین و با خشت ساده مقایسه شدند. آزمایش­های انجام گرفته به دو دسته تقسیم می‌شوند. دسته اول، آزمایش‌های مربوط به خاک شامل درصد رطوبت خاک، دانه­بندی، هیدرومتری، حد خمیری، حد روانی و درصد مواد آلی، که فاز اول پروژه محسوب می­شود. دسته دوم، آزمایش­های مربوط به خشت شامل آزمایش­های مقاومت فشاری، خمشی، سایشی و وارفتگی بوده­اند که می­توان آن‌ها را فاز دوم پروژه دانست. آزمایش­های انجام گرفته و روابط استفاده شده در این تحقیق بر‌اساس دستورالعملCentre for the Development of Enterprise (CDE) به‌ کار برده شده­اند. اجرای این طرح­ها و انجام آزمایش­های انجام گرفته بر روی آن­ها در مدت زمانی به طول 8 ماه در آزمایشگاه خاک و مصالح ساختمانی دانشگاه اصفهان صورت گرفت. بر‌اساس نتایج حاصل از آزمایش­ها، افزودن مواد مضاف به خشت، می­تواند از ایجاد ترک­های عمیق در آن جلوگیری کند. برای خاک منطقه شمال شرق اصفهان بهترین ماده افزودنی به خشت جهت بهبود مقاومت­های مکانیکی آن، گچ و یا ترکیب پودر آجر و گچ می‌باشد. مناسب­ترین مقدار، 25% وزنی گچ و یا ترکیب 10% پودر آجر و 20% گچ است که باید به خاک اضافه شود. در بین مواد افزودنی، آهک همواره نقشی منفی در جهت کاهش مقاومت­های مکانیکی خشت دارد که استفاده از آن توصیه نمی‌گردد.

واژگان کلیدی: