دانشگاه ازاد اسلامی واحد تهران مرکزی ، bandarabad@yahoo.com
چکیده: (118 مشاهده)
پیش اندیشی برای ضرورت های پس از سوانح امری خردمندانه و مدبرانه بوده و مطالعه و پیش بینی مکان هایی برای اسکان موقت پس از سوانح ازجمله زلزله در کلانشهر هایی همچون تهران موضوع اصلی این پژوهش است .شرایط و ویژگی کلانشهر نسبت به شهرهای بزرگ و نیز شهرهای کوچک متفاوت است.در یک کلانشهر هر منطقه ممکن است ویژگی متفاوت و انتخاب های متفاوتی برای مکان یابی اسکان موقت پس از سوانح داشته باشد.در این مقاله با مروری بر معیارهای مکان یابی اسکان موقت پس از زلزله در ایران و جهان، و نیز پیشینه تحقیقات در این حوزه درباره مکان یابی در شهرهای کوچکتر یا مناطق دیگری از کلانشهر تهران، ابتدا معیارهای نظری و تئوریک برای مکان یابی اسکان موقت به طور کلان واکاوی شده و سپس این معیارها به طور مشخص درمنطقه ده تهران ارزیابی و سنجیده شده است. هدف، این پژوهش واکاوی معیارهای انتخاب مکان های مناسب برای مکان یابی اسکان موقت پس از زلزله در کلانشهرهاست که این معیارها به صورت مورد پژوهی در منطقه ده تهران مورد ارزیابی قرار گرفته است. روش پژوهش: این پژوهش با روش ترکیبی(ترکیبی از روش های کمی و کیفی انجام شد) و استنناج نیز با روش های قیاسی و استقرایی انجام گردید. روش تحلیل محتوای کیفی متون، کد گذاری (متون و گزارشات و مصاحبه های عمیق با صاحبنظران علمی و عوامل فنی و نیز مدیران بخش تخصصی) ، مقایسه تطبیقی معیارها با موردپژوهی ها موجب بدست آمدن معیارهای اولیه شده پس از تحلیل معیارها ، از سوی دیگر برای امکان سنجی و مکان یابینهایی در منطقه ده تهران علاوه روش فرآیند سلسله مراتبی برای مکان یابی نهایی استفاده شد. یافتهها :تعداد سی مکان در داخل منطقه و سه مکان در خارج از منطقه ده معرفی ، سنجدیده و به ترتیب اولویت معرفی شد.بررسی یافته ها منجر به اعلام نتایجی گردید که بر اساس آن پیشنهاد می شود برخی سیاستگذاری های علمی در حوزه تخصصی مکان یابی برای اسکان موقت پس از سوانح مورد بازنگری و تغییرات ساختاری قرارگیرد. نتیجه گیری:نتایج این تحقیق نشان می دهد الزاما قادر به مکان یابی برای اسکان موقت در همه ی مناطق یک کلانشهر نخواهیم بود زیرا شرایط و امکانات و ویژگی هر منطقه با یک منطقه دیگر در یک کلانشهر متفاوت باشد. از جمله یکی از نتایج مهم این تحقیق اینست که با توجه به ماهیت شهرسازی و ساختار شکل گیری تهران، بسیاری از مناطق این شهر – ازجمله منطقه 10 - ظرفیت لازم جهت مکان یابی اسکان موقت پس از زلزله در داخل منطقه را ندارد. لذا در بخش نهایی پژوهش تغییرات پیشنهادی در حوزه های سیاستگذاری و برنامه ریزی شهری ارائه گردیده است.