|
رابطه درون و بیرون خانه به روایت ساکنین زن؛ مطالعه موردی: خانه‌های بافت میانی شهر کرمانشاه
|
الهام بختیاری منش*   ، فاطمه محدث ، مجید رستمی قلعه لانی |
| گروه معماری، دانشکده فنی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران ، e.bakhtiari@razi.ac.ir |
|
|
چکیده: (766 مشاهده) |
هدف: در پژوهش حاضر الگوهای کالبدی مؤثر بر شکل‌گیری رابطه مناسب میان درون و بیرون خانه مورد سؤال است. این الگوها کمک می‌کنند که ضمن حفظ حریم‌های درونی خانه، این مکان به بستر پیرامونی‌اش پیوند بخورد. ازآنجاکه میزان مطلوب رابطه درون خانه با بیرون تا حد زیادی به شیوه زندگی ساکنین مربوط می‌شود؛ پژوهش به یک حوزه مکانی-فرهنگی خاص یعنی بافت میانی شهر کرمانشاه محدود شده است. علت انتخاب این بافت، برخورداری اغلب خانه‌های بافت میانی از شرایط کالبدی تقویت‌کننده رابطه درون و بیرون برآمده از بررسی منابع مکتوب و جریان داشتن زندگی در این خانه‌ها است که از سویی امکان مطالعه هم‌زمان رفتار و کالبد را فراهم کرده و از سوی دیگر تعمیم‌پذیری نتایج به محیط‌های مسکونی با شیوه زندگی مشابه را افزایش می‌دهد. همچنین نسبت نزدیک زنان به‌خصوص زنان خانه‌دار با خانه سبب شده سؤال از دریچه روایت ساکنین زن، به پاسخ نزدیک گردد. روش پژوهش: راهبرد پژوهش، تحلیل محتوای کیفی است. جمع‌آوری داده‌ها از‌طریق انجام مصاحبه باز با 16 نفر از زنان خانه‌دار ساکن 9 خانه از خانه‌های بافت میانی کرمانشاه، تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافته است. پس از تطبیق دادن کدهای اولیه حاصل از مصاحبه‌ها با نقشه‌های برداشت‌شده از خانه‌ها و مقوله‌بندی کدها بر اساس چهارچوب نظری پژوهش، نتایجی در پاسخ به سؤالات به دست آمده است.
یافته‌ها: نتایج نشان می‌دهد، رابطه مناسب درون و بیرون خانه برای زنان ساکن در بافت میانی شهر کرمانشاه، رابطه‌ای است که کنترل نوع و میزان آن در اختیار ساکنین خانه باشد؛ بنا‌بر‌این هرقدر در خانه‌ای فضاها ازنظر میزان ارتباط با بیرون متنوع‌تر باشند، آن خانه در شکل دادن به رابطه مطلوب درون با بیرون کارآمدتر است.
نتیجه‌گیری: در خانه‌های موردبررسی سه سطح از ارتباط میان فضاهای درونی با بیرون دیده می‌شود. همچنین دو دسته الگوی کالبدی یعنی «لایه‌بندی فضایی» و «پنجره‌ها» به تحقق رابطه مطلوب میان درون و بیرون کمک می‌کنند؛ «لایه‌بندی فضایی» به معنای قرارگیری بخش‌های خصوصی خانه (اتاق‌خواب و نشیمن) در عمق و طبقات بالاتر و هم‌جوار شدن دیگر فضاهای خانه با معبر است. همچنین «پنجره‌‌های» هم‌جوار با بیرون، در مقیاس خرد بر کیفیت رابطه درون و بیرون تأثیرگذارند. علاوه بر این به‌واسطه حضور بلندمدت زن (مادر) در آشپزخانه این فضا به قلب خانه تبدیل شده و نوع و میزان ارتباط آن با بیرون تا حد زیادی تعیین‌کننده نوع و میزان ارتباط خانه با
بیرون است. |
|
| واژه‌های کلیدی: خانه، درون و بیرون، ساکنین زن، آشپزخانه، بافت میانی کرمانشاه |
|
|
متن کامل [PDF 1106 kb]
(205 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
معماری
دریافت: 1403/1/31 | پذیرش: 1403/6/28 | انتشار: 1403/6/28
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال پیام به نویسنده مسئول |
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
