هدف: مفهوم شهر هوشمند مبتنی بر یکپارچه‌سازی، نوآوری و زیرساخت‌های فناورانه و دیجیتال، به‌منظور هوشمندتر کردن شهر و استفاده کارآمدتر از منابع موجود مطرح شده است. این مفهوم به‌واسطه گسترش پژوهش‌های مبتنی بر رویکرد آزمایشگاه‌های زنده شهری در قالب بهره‌برداری از واقعیت مجازی و استفاده از کلان داده‌ها و سایر موارد وابسته به فناوری، نویدبخش ورود شهرهای هوشمند به مرحله نوینی از برنامه‌ریزی شهری با تمرکز بر هوش جمعی و شهروند هوشمند بوده و فناوری تنها ابزاری برای بهره‌وری از این سرمایه در شهرها است. بدین ترتیب، شهرسازی هوشمند مبتنی بر آزمایشگاه زنده، عمدتا مبتکر و مشارکت محور است، شهروندان و به‌طور کل ذی‌نفعان شهری نه‌تنها به‌عنوان منابع اطلاعات عمل می‌کنند، بلکه به‌عنوان آزمونگر، توسعه‌دهنده و طراح نوآوری بر پایه عدالت با دیگران در آزمایشگاه‌های زنده عمل می‌کنند.
روش تحقیق: در مقاله حاضر، از نوع ساختاری-تفسیری است. گردآوری داده‌ها به‌صورت مطالعات پیمایشی و کتابخانه‌ای است. جامعه آماری تحقیق در قالب پنل نخبگان شامل 30 نفر متخصصین برنامه‌ریزی شهری است، که با روش نمونه‌گیری گلوله برفی انتخاب شدند. برای تحلیل داده‌ها از روش نظریه داده بنیاد با کمک نرم‌افزار مکس کیودا و مدل معادلات ساختاری با استفاده از تکنیک حداقل مجذور مربع با کمک نرم‌افزار SmartPLS.3 استفاده شد.
یافته‌ها: بر اساس یافته‌های تحقیق با استفاده از رویکرد نظریه داده بنیاد، برنامه‌ریزی شهری هوشمند، به‌واسطه 6 مؤلفه «عدالت اجتماعی؛ بهره‌وری؛ زیرساختی؛ زیست‌محیطی؛ فناوری اطلاعات و ارتباطات؛ کیفیت زندگی» قابل‌بررسی است. در این میان بر اساس مدل معادلات ساختاری، هوشمندسازی شهر زنجان، بیشتر متأثر از سازه بهره‌وری با ضریب بتای استاندارد 85/4 و سازه‌ زیرساختی با ضریب بتای استاندارد 83/4 است. همچنین بر اساس تحلیل مسیر، بیشترین ضریب تأثیرگذاری در هوشمندسازی مربوط به شاخص عدالت اجتماعی با ضریب مسیر 341/0 و کمترین تأثیرگذاری نیز مربوط به شاخص فناوری اطلاعات با ضریب 130/0 است.
نتیجه‌گیری: درنتیجه، هوشمندسازی شهر زنجان نیازمند دستیابی ‌به یک مکانیسم منسجم در زمینه تقویت زیرساخت‌های فناوری اطلاعات و افزایش بهره‌وری زیرساخت‌های موجود است.