گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت، تهران، ایران ، mehdizadeh@iust.ac.ir
چکیده: (3998 مشاهده)
مباحث زیست‌محیطی و بهویژه انرژی نقشی کمرنگ در تدوین طرح‌های مطالعاتی روستایی دارند و منجر به پیامدهای منفی زیست‌محیطی همچون مصرف بی‌رویه انرژی می‌شوند. بخشعمده مصرف انرژیروستاهابهساختمانهایمسکونیتعلقداردو شکلبافتروستایکیازعواملتأثیرگذارباینمسئلهاست. اغلبپژوهشهای پیشینبهبررسی مصرف انرژی در مقیاس خرد و به‌صورت تک‌بنا پرداخته‌اند و مصرف انرژی تک‌بنا به‌عنوان جزوی از کل بافت روستا و در مقیاس واحد همسایگی کمتر مورد توجه قرارگرفته است. براساس مطالعات پیشین، طراحی واحدهای همسایگی به‌گونه‌ای که بیشترین جذب تابش خورشیدی را داشته باشند می‌توانند تأثیر مستقیمی بر عملکرد حرارتی هر یک از بناها داشته باشند. مقاله حاضر با هدف بررسی اثر شاکله بافت روستایی بر مقدار جذب تابش خورشیدی بناهای روستایی شکل گرفته است. بدین ترتیب تاثیر سه پارامتر بافت یعنی جهت‌گیری ساختمان‌ها، ارتفاع ساختمان‌ها و الگوهای مسکن روستایی در میزان جذب تابش خورشید سالیانه بناها بررسی شده و با تغییر پارامترهای مذکور مدل‌های گوناگون بافت روستایی شکل گرفته است. تعداد 7560 مدل توسط پلاگین گرسهاپر شبیه‌سازی شده و نتایج شبیه‌سازی به کمک نرم‌افزار اکسل در قالب نمودار تهیه گردیده است. نتایج حاکی از آن است که از میان سه پارامتر «الگوی مسکن»، «ارتفاع ساختمان» و «جهت‌گیری ساختمان‌ها»، بیشترین تأثیر در میزان جذب تابش خورشید توسط سطوح ساختمان مربوط به پارامتر «الگوی مسکن» با 70 درصد تاثیرگذاری بوده و پس از آن پارامترهای «ارتفاع ساختمان» با 40 درصد و «جهت‌گیری ساختمان‌ها» با 8 درصد در رتبه دوم و سوم قرار گرفته است. همچنین در صورت ثابت فرض کردن سطح اشغال بنا، تغییر در نوع الگو بر میزان جذب تابش خورشید اثرگذار است که در مقاله حاضر الگوی "حیاط مرکزی با حیاط بیرونی" همیشه دارای بیشترین میزان جذب تابش خورشیدی نسبت به سایر الگوهای مسکن بومی بوده است. بعلاوه در بافتهای مسکونی که دارای تراکم یکسانی هستند در صورت تغییر در ارتفاع ساختمان‌ها، شاهد نتایج متفاوتی از نظر میزان جذب تابش خورشید و در نتیجه مصرف انرژی ساختمان‌ها خواهیم بود. دستاوردهای پژوهش حاضر تأثیرگذار بر طرح بافت روستایی، تعیین تراکم ساختمان‌ها و نوع الگوی مسکن روستایی در حین برنامه‌ریزی و طراحی روستاها است.
MEHDIZADEH SERAJ F, Mirzaee F, Fayaz R, Mofidi Shemirani S M. (2019). Solar Radiation Absorbed on the Neighborhood Scale regarding the Rural Fabric in Cold Climate Regions. JHRE. 38(167), 19-34. doi:DOI: 10.22034/38.167.19 URL: http://jhre.ir/article-1-1872-fa.html
مهدیزاده سراج فاطمه، میرزائی فهیمه، فیاض ریما، مفیدی شمیرانی سید مجید. اثر شاکله بافت بر میزان جذب تابش خورشیدی بنا در واحدهای همسایگی مناطق با اقلیم سرد (مطالعه موردی: روستای چهرقان) مسکن و محیط روستا 1398; 38 (167) :34-19 DOI: 10.22034/38.167.19
