|
گونه‌شناسی چهارصفههای تاریخی روستای دوسیران
|
| نادیا عشایری، بهزاد وثیق* |
| دانشگاه صنعتی جندی‌شاپور دزفول، دزفول، ایران ، vasiq@jsu.ac.ir |
|
|
چکیده: (598 مشاهده) |
معماری روستایی همسازترین پاسخهای کالبدی را به محیط و فرهنگ ساخت داده است. تنوع در کالبد و سازمان‌دهی فضایی معماری روستایی حاصل این پاسخگویی است. معماری روستایی مناطقی با اقلیم سرد کوهپایه‌ای ایران، به‌واسطه مقابله با شرایط اقلیمی، جغرافیایی ویژه، نوع معیشت بومی و مواردی ازاین‌دست، تصویری دیگر از سازمان‌دهی و شکل فضا را نسبت به سایر روستاهای ایران نمایش داده است. گاه این سازمان‌دهی به تولید نوعی ویژه و هویت‌مند از قرارگیری و انتظام فضایی می‌رسد. روستای دوسیران در شهرستان کوه‌چنار ازاین‌دست روستاهاست که به‌واسطه اقلیم، نوع فناوری ساخت، روابط اجتماعی و جغرافیایی محیط، از منظر روستایی و روابط فضایی ویژه‌ای برخوردار است. این روستا در منطقه کوهمره نودان در نزدیکی کازرون و در محدوده تاریخی شهر ساسانی بیشاپور قرار گرفته است. در این مقاله با تکیه‌بر روش پیمایشی و موردکاوی، تلاش شده است تا با مشاهدات شخصی، برداشت میدانی و بررسی اسناد و اطلاعات در تاریخچه و معماری روستا، به بررسی معماری مسکونی روستای دوسیران پرداخته شده و عوامل شکل‌دهنده به کالبد عمارتهای چهارصفه آن بازشناسی شود. نگارندگان تلاش دارند با مقایسه تطبیقی بین سازمان‌دهی فضایی چهارصفهها و جزئیات ساختی آن مانند نحوه پوشش و ساخت ابنیه، در ابتدا به این سؤال پاسخ گویند که گونههای معماری مسکونی در روستای دوسیران کدامند و پس از آن این مطلب مورد سنجش قرار گیرد که ویژگیهای چهارصفهها چگونه میتواند یک نوع از معماری مسکونی روستایی را بیان نماید؟ بررسی اولیه نشان میدهد که چهارصفههای دوسیران بنابر دلایل اقلیمی و امنیتی، فاقد هرگونه نورگیر و بازشو هستند و جهتگیری خانهها براساس جهت باد غالب زمستانه شکل یافته است. همچنین ورودیها بنا بر اساس مؤلفه‌های ایمنی، اقلیمی و فرهنگی کوتاه‌تر از حد معمول ورودی در معماری روستایی و برابر با 140 سانتیمتر ساخته شده است. نتایج نشان میدهد؛ الگوی سازمان‌دهی فضایی در چهارصفههای دوسیران، بر پایه عوامل ریشههای تاریخی معماری بومی روستا، اقلیم و زمینهساخت، شکل یافته و در این میان به یک گونه از ساخت فضایی دست یافته شده است.
|
|
| واژه‌های کلیدی: معماری مسکونی، روستای دوسیران، الگوی چهارصفه |
|
|
متن کامل [PDF 898 kb]
(189 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
سکونتگاههای شهری و روستایی
دریافت: 1398/10/21 | پذیرش: 1399/4/15 | انتشار: 1399/4/15
|
|
|
|
|
|
