گروه شهرسازی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه یزد، یزد، ایران ، r_akbari@yazd.ac.ir
چکیده: (803 مشاهده)
هدف: آسیب‌های مخاطرات طبیعی به کالبد سکونتگاه‌ها موجب شده است تا ارتقای تاب‌آوری کالبدی موردتوجه برنامه‌ریزان شهری و روستایی قرار گیرد. هدف از پژوهش حاضر، سنجش تاب‌آوری کالبدی بافت روستاشهری اکبرآباد شهر یزد در برابر زلزله و دستیابی به رهیافت‌های ارتقای تاب‌آوری کالبدی در عرصه‌های روستاشهری است. پژوهش آمیخته (کیفی و کمی) حاضر ازنظر هدف، کاربردی و ازنظر روش، توصیفی است. روش تحقیق: در این راستا، ابتدا شاخص‌های سنجش تاب‌آوری کالبدی بافت روستاشهری از مطالعات اسنادی استخراج شدند و روایی آن‌ها با مصاحبه با کارشناسان تأیید شد. سپس با دریافت نظرات کارشناسان و استفاده از تکنیک تحلیل سلسله‌مراتبی، وزن شاخص‌ها معین گردید تا در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) با ابزار آنالیز هم‌پوشانی نقشه‌ها، نقشه نهایی که بیانگر تاب‌آوری کالبدی بلوک‌های مختلف عرصه روستاشهری اکبرآباد شهر یزد است، ایجاد شود. نهایتاً بر مبنای هریک از شاخص‌های مورداستفاده در پژوهش، رهیافت‌های ارتقای تاب‌آوری کالبدی جهت بافت‌های روستاشهری، ارائه شد. یافته‌ها: نتایج پژوهش بیانگر آن است که میزان تاب‌آوری کالبدی محدوده موردمطالعه بین 7/34-2/17 واحد متغیر است و بلوک جنوبی بافت روستاشهری اکبرآباد شهر یزد با تاب‌آوری کالبدی بین 2/17 تا 23 واحد، لازم است در اولویت اقدام برای ارتقای تاب‌آوری کالبدی قرار گیرد. نتیجه‌گیری: نتایج پژوهش مؤید آن است که قدمت تاریخی و ساخت با مصالح قدیمی مهم‌ترین علت پایین بودن تاب‌آوری کالبدی در بافت‌های روستاشهری است؛ حال‌آنکه در بافت‌های دیگری همچون سکونتگاههای غیررسمی، این امر عمدتاً ناشی از اوضاع اقتصادی خانوار است. بنابراین، توانمندسازی ساکنان و اقدامات و رهیافت‌هایی نظیر اطلاع‌رسانی عمومی، افزایش سطح آگاهی ساکنین و تکمیل بانک‌های اطلاعاتی نهادهایی که در جهت مقاوم‌سازی ساختمان‌ها و کاهش کاربری‌های آسیب‌رسان فعالیت می‌کنند، تهیه نقشه مناطق گریز و مسیرهای امدادرسانی، تغییر کاربری‌های پرخطر موجود در عرصه، تجمیع بلوک‌های کوچک و ایجاد ضوابط مقاوم‌سازی ابنیه و نماسازی نیز در ارتقای تاب‌آوری کالبدی عرصه‌های روستاشهری مؤثر است.
Akbari R, Zareian M, Nadi M B. (2025). Measuring the physical resilience of Rural-Urban contexts against earthquakes (Case study: Rural-Urban context of Akbarabad, Yazd). JHRE. 44(189), 3-16. URL: http://jhre.ir/article-1-2446-fa.html
اکبری رضا، زارعیان مهسا، نادی محمدباقر. سنجش تاب‌آوری کالبدی بافت‌های روستاشهری در برابر زلزله (مطالعه موردی: بافت روستاشهری اکبرآباد یزد) مسکن و محیط روستا 1404; 44 (189) :16-3
