گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه صنعتی جندیشاپور دزفول، ایران ، mntaban@jsu.ac.ir
چکیده: (400 مشاهده)
هدف: ازجمله مهمترین عوامل تأثیرگذار بر کارایی استفادهکنندگان از فضاهای آموزشی، بهخصوص دانشآموزان، کیفیت نور است. چراکه شدت و میزان بیشازحد نور در فضا منجر به ایجاد اختلال در آسایش بصری دانشآموزان شده و این امر باعث خیرگی و ایجاد مشکلاتی مانند عدم تمرکز، حواسپرتی، سردرد و سایر اختلالات فیزیولوژیکی میشود. در پژوهش حاضر، به ارزیابی آسایش بصری و عملکرد نور روز در کلاسهای یک نمونه مدرسه سه کلاس روستایی واقع در اقلیم گرم و نیمه مرطوب، پرداخته شده است. هدف از این پژوهش، ارزیابی شاخصهای نور روز (DLA) و (UDI) و نیز شاخصهای خیرگی (DGP) و (DGI) در کلاسهای نمونه مدرسه موردنظر و مقایسه عملکرد معیارهای نور روز و خیرگی مطرحشده با جهتگیری و نسبت پنجره به دیوار (WWR) بهمنظور تأمین نور موردنیاز، ضمن ارائه راهکارهایی جهت بهبود عملکرد نور روز در این فضا است. روش پژوهش: چنانچه ارزیابی روشنایی باتوجهبه برنامه زمانبندی حضور دانشآموزان در کلاس درس و حداقل میزان لوکس موردنیاز آن باتوجهبه استاندارد اشری 300 لوکس در نظر گرفته شده است. شرایط آسایش بصری نیز برای چهار موقعیت مختلف دانشآموز نسبت به پنجره در حالت نشسته در هر سه کلاس مورد ارزیابی قرار گرفته است. حالآنکه پس از تعریف شاخصهای نور روز و خیرگی، با استفاده از نرمافزار Rhino7و پلاگینهای Grasshopper، Ladybug(Ver 0.0.68)و Honeybee(Ver 0.0.65)به بررسی این شاخصها پرداخته شده است. نتیجهگیری: بر اساس ارزیابیهای انجامشده، کلاس شمال شرقی که نسبت پنجره به سطح دیوار در آن برابر 49/20 درصد است، از آسایش بصری و عملکرد نور روز به نسبت مناسبتری برخوردار است که جهت بهبود عملکرد نور روز دریافتی در این کلاس راهکارهایی ارائه شد. باتوجهبه ارزیابی راهکارهای پیشنهادی، مقادیر مربوط به شاخص DLAو UDIuseful به ترتیب 48/65 درصد و 22/6 درصد نسبت به وضعیت موجود بررسیشده برای کلاس شمال شرقی، باوجود شرایط آسایش بصری، ارتقا یافته است. لذا درصورتیکه نور موردنیاز در فضا تأمین نشده باشد، میتوان با تغییر میزان انعکاس سطوح داخلی تا حدوداً 30/6 درصد، با تغییر ضریب عبور نور از شیشه تا 56/11 درصد و نیز با افزایش تناسبات بازشو نسبت به سطح دیوار تا حدوداً 62/47 درصد بر بهبود عملکرد نور روز در فضای داخلی افزود.
فتح اله گندمی انیس، تابان محسن. بررسی معیارهای ارزیابی روشنایی و خیرگی جهت بهبود عملکرد نور روز؛ مطالعه موردی؛ دبستان روستایی سلطان حیدری واقع در اقلیم گرم و نیمه مرطوب مسکن و محیط روستا 1403; 43 (185) :60-45 https://doi.org/10.22034/43.185.45