این مقاله سعی دارد که با استفاده از یک مُدِل، ارتباط وجوه هوّیتی معماری را با وجوه انسانی بررسی نماید. در این پژوهش ابتدا تعریف فراگیری از مفهوم هوّیت و هوّیت معماری ارائه شده است، سپس ابعاد مختلف تعاریف هوّیت معماری در چارچوب این تعریف تبیین میگردد تا براساس این تعریفِ معین، بتوان عوامل هوّیتبخش معماری را شناسایی و دستهبندی کرد. نوشته حاضر در سه بخش اصلی ارائه شده است: نخست روششناسی مواجهه با موضوع هوّیت معماری مورد بحث قرار گرفته که در آن با استفاده از ماشینهای فکری گِدِس تمام روشهای ممکن برای مطالعه هوّیت معماری در چهار دسته قرار داده شده است؛ سپس مفاهیم مختلفی که از تعریف هوّیت بهعنوان وحدت تصور ذهنی (توقع یا انتظار ذهنی) و عینیت در مباحث نظری معماری بهکار رفته بررسی شده است. معرفی هوّیت فردی یا گروهی بهواسطه معماری، ابراز هوّیت اجتماعی-فرهنگی بهواسطه کالبد، خودیابی انسان بهواسطه ساخت محیط و بالاخره ابراز هوّیتی که از خود معماری بهصورت مطلق انتظار میرود، چهارگونه مورد نظر را تشکیل میدهد. بخش اصلی مقاله به مدلسازی مفهوم هوّیت مطلق معماری براساس وجوه ادراکی انسان اختصاص دارد. پژوهش حاضر برای ساماندهی عوامل تشکیلدهنده نوع فوق از هوّیت معماری منجر به یک مدل سهمحوری شده است که محورهای آنرا ادراک تجربه (جسمانی، روانی، اجتماعی و روحانی)، محیط تجربه (طبیعی و مصنوعی) و زمان تجربه (آنّی، طول عمر، نسلهای متوالی و ازلی) تشکیل میدهد که مجموعاً 32 گونه از عوامل هوّیتبخش را معرفی میکند که در نظام معین با هم ارتباط دارند. با این ترتیب هر موضوع مرتبط با هوّیت مطلق معماری جایگاه خاص خود را در ایـن مدل مییابد. مثـال عینی از مدل مزبور در معرفی بخشی از عوامـل هوّیتبخش، سیاه چادرهـای ایـلام بـرای افراد بومی بـهکار گرفته شده است.
damyar S. Relationship between Human Perceptional Dimensions with Factors of Identity in Architecture. JHRE 2014; 33 (146) :91-106 URL: http://jhre.ir/article-1-663-fa.html
دامیار سجاد. رابطه وجوه ادراکی انسان با عوامل هویتبخش در معماری. مسکن و محیط روستا. 1393; 33 (146) :91-106