یکی از مسائل مهم زیستگاه­های جوامع انسانی که از اهمیت خاصی نیز  برخوردار می­باشد، نگرش به مسائل بـومی و بوم آورد آن  سرزمین است. بدون در نظر گرفتن کم و کیف مسایل اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و اقلیمی هر بوم و سرزمینی، برنامه­ریزی  برای آن مکان را با چالشهای غیر قابل حل، روبه­رو خواهد کرد. لذا برای هر نوع برنامه­ریزی کوتاه مدت یا بلند مدت استراتژیک برای بوم­های متنوع، باید از جایی آغاز نمود. مختصات زیستی و توانایی­های بالقوه و بالفعل اجتماعی و طبیعی هر منطقه از اولویت های مطالعه و بررسی هر بوم است. شناخت سنت، بوم و تمایزات، اشتراکات معنایی و کارکردی این دو می­تواند پیش زمینه­ای قوی در ایـن باره ایجاد نماید.

به­کارگیری فنون علمی با توجه به قابلیت سنجی از مورد زمینه می­تواند نمونه­ای خاص از هنجارها را متناسب با کارکرد مبنایی به وجود آورد. در خصوص معماری با در نظرگیری سرزمین (بوم)، در زمانی که خواستگاه­های استفاده کنندگان اعم از فرهنگ و خُلق و خوها را هم تراز نماید و همین طور بر عکس با نگاه به این که در هر زمان نگاه به گذشته سنتی را القا می­نماید و این که امروز نیز گذشته­ای از فردا خواهد بود و در سرزمین الگو خواهد شد تلفیقی به­وجود می­آید که معماری با هویت گویند. در نتیجه بوم از سنت زاییده می شود و سنت از بوم، هر زمان در کنار هم عمل می­کنند تنها ظهور یکی سریع تر از دیگری است در این صورت است که معماری بومی و سنتی خوانده می­شوند.

این پژوهش که با مطالعات کتابخانه­ای و تحلیل مبنایی انجام شده است، سعی دارد سیر تکاملی معماری از سنت به بوم و همچنین از بوم به سنت را بررسی نماید و در آخر نشان می­دهد که بوم زاده سنت است و سنت زاییده بوم، این دو در کنار هم و با توجه به زمان، معماری بومی و معماری سنتی را به­وجود می­آورند. امید است که این پژوهش بتواند در راستای شناسایی عوامل شناختی معماری بومی و معماری سنتی گامی پیش نهاده  و تشابهات و تناقضات احتمالی را رفع نماید و با حل  این مسائل به ایجاد معماری با هویت و هماهنگ با جامعه­ای کمک به­سزائی بنماید.