[صفحه اصلی ]   [Archive] [ English ]  
:: صفحه اصلي :: درباره نشريه :: آخرين شماره فصلنامه :: تمام شماره‌ها :: ثبت نام :: ارسال مقاله :: تماس با ما ::
بخش‌های اصلی
اطلاعات نشریه::
آرشیو مجله و مقالات::
برای نویسندگان::
برای داوران::
اشتراک::
تماس با ما::
آخرین شماره پیش از چاپ::
::
جستجو در پایگاه

جستجوی پیشرفته
..
:: ::
برگشت به فهرست مقالات برگشت به فهرست نسخه ها
بررسی توانمندی نحو فضا در شناخت تفاوت‌های جنسیتی مسکن معاصر نمونۀ موردی: شهرک‌های مسکونی 6 دهه اخیر تهران
فاطمه خدادادی آق قلعه ، علیرضا بندرآباد* ، آزاده شاهچراغی
گروه علمی.شهرسازی، واحد تهران مرکز، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. ، ali.bandarabad@iauctb.ir
چکیده:   (17 مشاهده)
خانه‌ها به‌عنوان مکان‌های اصلی زندگی انسان معاصر، باید پاسخ مناسبی به نیازها، باورها و ارزش‌های ساکنان خود بدهند. ساختار و شکل فضایی خانه‌ها نقش تعیین‌کننده‌ای در شیوه زندگی و رفتار انسان‌ها دارند. از آنجا که خانه‌ها ویژگی‌های کالبدی و عملکردی متفاوتی دارند، تحلیل ساختار فضایی آن‌ها می‌تواند به فهم بهتر پیچیدگی‌های روابط اجتماعی و فرهنگی نهفته در معماری مسکن کمک کند. در تهران معاصر، ساخت‌وسازهای بی‌رویه و غیرحرفه‌ای موجب کاهش کیفیت زندگی و بروز مشکلات اجتماعی و فرهنگی در فضاهای مسکونی شده است. این تغییرات، بازتاب تحولات مدرنیته، تغییرات در سبک زندگی، نقش‌های جنسیتی و ساختارهای خانوادگی هستند. پژوهش حاضر با هدف بررسی تفاوت‌های جنسیتی و تأثیر آن بر ادراک و نیازهای فضایی، می‌کوشد تا ارتباطی میان مطالعات جنسیت و طراحی معماری برقرار کند. این مطالعه بر تجربه زیسته زنان و مردان تمرکز دارد و معتقد است که نادیده گرفتن این تجربیات منجر به طراحی فضاهایی ناکارآمد و ناآشنا برای آنان خواهد شد. بنابراین، شناخت دقیق‌تر نیازهای آنان می‌تواند به طراحی فضاهای سکونتی انسان‌محورتر و با کیفیت‌تری منجر شود. پژوهش حاضر با رویکرد تحلیلی و بر مبنای نظریه "نحو فضا"، به بررسی ساختار فضایی خانه‌های معاصر تهران پرداخته و تلاش دارد تا ابعاد پنهان اجتماعی و فرهنگی در طراحی این فضاها را آشکار سازد. هدف تحقیق، تحلیل و استخراج تغییرات در عرصه‌بندی و ساختار فضایی خانه‌ها از سال ۱۳۴۰ تا ۱۴۰۳ است. برای دستیابی به این هدف، پس از انتخاب نمونه‌های خانه‌ها در این بازه زمانی، با استفاده از نرم‌افزار "ای‌گرف" پلان‌ها ترسیم و دسته‌بندی شده و ساختار فضایی آن‌ها تحلیل گردید. همچنین از نرم‌افزار "دپس‌مپ" برای بررسی شاخص‌هایی چون عمق کلی فضا، عدم تقارن نسبی، میزان پیوستگی، عمق نسبی فضاها، قابلیت دید و مخروط دید در هر دهه استفاده شد. نتایج پژوهش نشان‌دهنده وجود رابطه‌ای معنادار میان ساختارهای اجتماعی و نحوه چیدمان فضایی خانه‌ها است. به‌گونه‌ای که شاخص‌های اجتماعی حاکم بر جامعه، همچون تعاملات انسانی، سلسله‌مراتب فضایی و حریم خصوصی، در معماری خانه‌های دهه‌های ۴۰، ۵۰ و ۶۰ قابل مشاهده بوده است. اما در دهه‌های ۷۰، ۸۰ و ۹۰، به دلیل توجه صرف به جنبه‌های کالبدی معماری و عدم درک کافی از نیازهای ساکنان، تغییراتی اساسی در طراحی مسکن به وجود آمده که در نهایت به تضعیف حس تعلق ساکنان به خانه‌ها منجر شده است.
 
واژه‌های کلیدی: شهرک های مسکونی معاصر، پیکره بندی فضایی، تفاوت‌های جنسیتی، نحو فضا، ساختار فضایی، تهران.
     
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: سکونتگاههای شهری و روستایی
دریافت: 1404/2/9 | پذیرش: 1404/4/11
ارسال پیام به نویسنده مسئول

ارسال نظر درباره این مقاله
نام کاربری یا پست الکترونیک شما:

CAPTCHA


XML   English Abstract   Print



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
برگشت به فهرست مقالات برگشت به فهرست نسخه ها
مسکن و محیط روستا Housing and Rural Environment
Persian site map - English site map - Created in 0.04 seconds with 37 queries by YEKTAWEB 4714
Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons — Attribution-NonCommercial 4.0 International (CC BY-NC 4.0)