هدف: هر مکان جغرافیایی دارای مشخصه‌های متفاوت با سایر مکان‌ها است. شناخت مشخصه‌های یک مکان به دلیل کاربردشان در طراحی و تأثیری که بر انسان دارند از موضوعات مهم برای معماران و طراحان است. برای شناخت یک مکان لازم است کیفیت آن بررسی و سنجیده شود. ازجمله مفاهیم مطرح در رابطه میان انسان و مکان، حس دل‌بستگی است. این حس به‌عنوان پیوندی عاطفی میان انسان و مکان است. حس دل‌بستگی علاوه بر اینکه موجب احساس امنیت و آرامش می‌شود، تمایل افراد به حضور و فعالیت در آن مکان را نیز افزایش خواهد داد که نشان‌دهنده اهمیت موضوع دل‌بستگی است. هدف بررسی امکان ارتقای حس دل‌بستگی ساکنان به مکان از‌طریق بهبود کیفیت‌های کالبدی است.

روش پژوهش: فرض بر ‌این است که کیفیت‌های کالبدی موجب ارتقای حس دل‌بستگی به مکان می‌شوند. این پژوهش، مطالعه‌ای توصیفی-تحلیلی و پیمایشی است. مجتمع مسکونی لاکانشهر در شهرستان رشت به‌عنوان محدوده موردمطالعه انتخاب شد. داده‌ها در بخش نظری، از‌طریق مطالعه مقاله‌ها و کتاب‌ها و در بخش جمع‌آوری اطلاعات مربوط به چگونگی کیفیت‌های کالبدی مجتمع مسکونی، از‌طریق مشاهده میدانی و پرسش‌نامه گردآوری ‌شده‌اند. برای تحلیل داده‌های مذکور از روش رگرسیون چند‌متغیره در نرم‌افزار SPSS20 استفاده ‌شده است. در بررسی نمونه موردی، سؤالات در سه بخش مطرح شد: دل‌بستگی ساکنان به مکان زندگی‌شان تا چه میزان است؟ میزان رضایت ساکنان به‌عنوان مؤلفه مشترک سنجش حس دل‌بستگی و کیفیت کالبدی چگونه بوده است؟ همچنین از ساکنان پرسیده شد هر یک از کیفیت‌های کالبدی تا چه میزان باعث ارتقای حس دل‌بستگی‌شان به مکان می‌شود؟

یافته‌ها: بر اساس مبانی نظری رضایتمندی، مؤلفه مشترک برای سنجش کیفیت کالبدی و حس دل‌بستگی است. کیفیت‌های کالبدی با مؤلفه‌های سازمان‌دهی و دسترسی، فضای باز و سطوح سبز، ویژگی‌های معماری ساختمان، دید ‌و ‌منظر تقسیم‌بندی شدند.

نتیجه‌گیری: نتایج پرسش‌نامه‌ها ضمن تأیید فرضیه، رابطه‌ای قوی میان کیفیت‌های کالبدی و حس دل‌بستگی افراد به مکان را نشان می‌دهند و گویای آن هستند که میزان رضایت ساکنان مجتمع مسکونی لاکانشهر از مسکن خود در سطح مطلوب است. کیفیت‌های کالبدی ازجمله تراکم ساختمان، تعداد بلوک‌ها، دید و منظر، الگوی مسیر، نظارت و اختیار، بافت و تضاد مصالح به‌کار‌رفته در نما، صدا، حس تعلق، نفوذپذیری، محصوریت، حجم ساختمان، تنوع بصری، اندازه مکان و رنگ به ترتیب بیشترین تأثیر را بر ارتقای حس دل‌بستگی داشته‌اند.