استادیار، گروه معماری، دانشکده فنی و مهندسی، واحد مهاباد، دانشگاه آزاد اسلامی، مهاباد، ایران. ، Bayezid.golabi@gmail.com
چکیده: (۱۰۵ مشاهده)
در یک بیان کلی سکونتگاه، یک ضرورت اساسی برای انسان در جهت محافظت کردن از شرایط آب و هوایی است. به همین خاطر اقلیم تأثیر زیادی بر شکل ساختمانها میگذارد. توجه به طراحی همساز با اقلیم، یکی از مسائل مهمی است که میتوان با استفاده از وضعیت غالب طبیعی هر منطقه، بهترین شرایط را برای فراهم کردن آسایش اقلیمی ساکنان در فصل گرم و سرد سال فراهم نمود. در مقاله حاضر سعی در بررسی و شناسایی راهبردهای مهم در طراحی معماری بومی باهدف نیل به آسایش اقلیمی خانههای بومی روستاهای شهرستان مهاباد بوده که مبتنی بر روش ماهانی است. این پژوهش با روش تحقیق کمی مورد تبیین قرارگرفته است. ابتدا با استفاده از مشاهدات میدانی الگوی بناهای بومی روستاهای شهرستان مهاباد در 70 نمونه موردی (اشباع نظری) گردآوریشده و با استفاده از مقیاسهای کلی و خرد ازنظر الگوهای شاخصههای فرمی بنا (نظام استقرار، فضای بین ساختمان، ویژگیهای فرم پلان، بازشو و مصالح) ارزیابی شدند. سپس از طریق مدل ماهانی پیشنهادات طراحی اقلیمی در شهرستان مهاباد استخراج و درنهایت شاخصههای فرمی بنا نسبت به پیشنهادات اصول ماهانی مورد ارزیابی و تحلیل قرار گرفتند. به علت گستردگی و پهناوری منطقه موردتحقیق و برای اطمینان از صحت پژوهش از هر دهستان حداقل یک روستا و درمجموع 9 روستای منتخب در حوزه شهرستان مهاباد بررسی گردیده است، روستاهایی که قابلیت و دارای بناهای که بافت نسبتاً ارزشمندی دارند و نسبتاً دستنخورده و ازنظر معماری بومی درخور مطالعه و پژوهش هستند، انتخاب گردید. در مرحله آخر نیز سازگاری الگوهای بومی باتوجه به پیشنهادات اقلیمی ماهانی، دارای اختلاف معنیداری بوده که مثبت بودن این اختلاف حاکی از این بود که سکونتگاههای بومی به لحاظ 2 شاخصه، وضعیت بام و فضای بین ساختمانها با اصول پیشنهادی ماهانی، نامنطبق بوده و سازگاری کامل را ندارند.