پژوهشکده سوانح طبیعی، تهران، ایران ، saeedsabouri@yahoo.com
چکیده: (316 مشاهده)
فرسایش خاک در ایران یکی از مخاطرات بزرگ تهدیدکننده سکونتگاههای روستایی است. فرسایشخندقی،نقشقابلتوجهیدرتخریبسرزمینبهویژهدرمناطقنیمهخشک و خاکهای لسی با چسبندگی پاییندارد. هدف از این تحقیق، بررسی آثار اجرای سازههای آبخیزداری بر کیفیت زندگی و جلوگیری از مهاجرت روستائیان و میزان رضایت آنها از اجرای سازههای آبخیزداری و همچنین عملکرد سازههای مکانیکی در کنترل فرسایش خندقی و کاهش آسیبپذیری ازطریق بررسیهای کتابخانهای، زمینشناسی، ژئومورفولوژیکی و مشاهدات میدانی خندقها و سازههای مکانیکی آبخیزداری اجراشده است که به بررسی آثار فیزیکی و محیطی اجرای سازهها پرداخته شده و درنهایت با تکمیل پرسشنامه، آثار اجرای سازههای آبخیزداری بر کیفیت زندگی روستائیان در جنبههای اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و محیطی مطالعه شده است. روستای موردمطالعه در منطقه کوهستانی شرق استان گلستان و در زیرحوزه شوردره حوزه آبریز قرناوه رودخانه گرگانرود در مختصات جغرافیایی 67/55 طول شرقی و 71/37 عرض شمالی واقع شده است. باتوجهبه بررسیهای صورتگرفته، آثار اجرای طرحهای آبخیزداری در جنبههای اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و محیطی کیفیت زندگی ساکنین روستا تأثیر قابلتوجهی گذاشته و علاوه بر ایجاد رضایت کامل از اجرای سازههای آبخیزداری، باعث افزایش تولیدات دامی، کشاورزی و احداث باغ گردیده و مهاجرت معکوس به روستا را شکل داده است. باتوجهبه نحوه انجام اجرای سازههای آبخیزداری در این روستا که با برگزاری کلاسهای توجیهی - آموزشی به ساکنین و بهرهبردان بوده و باعث افزایش کارایی سازهها، بهبود کیفیت زندگی و افزایش میزان رضایت ساکنین شده است، پیشنهاد میشود در سکونتگاههای روستایی درگیر مخاطره فرسایش خندقی، مطالعه، اجرا و بهرهبرداری طرحهای آبخیزداری ازطریق مشارکت اهالی صورت گیرد.
Sabouri S. (2023). Watershed management and gully erosion control are an approach for sustainable rural development; a case study of Qarnaq village in Golestan province. JHRE. 42(183), 47-62. doi:DOI: 10.22034/42.183.63 URL: http://jhre.ir/article-1-2380-fa.html
صبوری سعیدمحمد. آبخیزداری و کنترل فرسایش خندقی رهیافتی برای توسعه پایدار روستایی؛ مطالعه موردی: روستای قرناق در استان گلستان مسکن و محیط روستا 1402; 42 (183) :62-47 DOI: 10.22034/42.183.63