دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه صنعتی جندی شاپور دزفول، دزفول، ایران ، K_Momeni@jsu.ac.ir
چکیده: (880 مشاهده)
به‌کارگیری اصول و تدابیر پدافند غیرعامل به‌عنوان مجموعه‌ای از تمهیدات، اقدامات و طرح‌های غیرمسلحانهدر سکونتگاههای انسانی نظیر روستا باعث کاهش آسیب‌پذیری و افزایش توان مجموعه سکونتگاههای روستایی در مقابله با تهدیدات طبیعی و غیرطبیعی می‌شود. بنابراین مسکن و بافت روستایی به‌عنوان مهم‌ترین عناصر کالبدی مناطق روستایی نیازمند نگاه اساسی هستند. هدف این مقاله، برقراری رابطه بین فرم مسکن و بافت روستا با اصول پدافند غیرعامل است و تلاشی برای یافتن و رتبه‌بندی انواع عناصر دفاع غیرعامل در منظومه دفاعی گذشته روستای یاسه‌چای استو چگونگی تأثیر مقوله دفاع و معماری دفاعی بر شکل کالبدی آن، جهت پایداری روستا در مقابل شرایط بحرانی است.روش این پژوهش ترکیبی از دو روش توصیفی - تحلیلی و پیمایشی است و دارای رویکرد توسعه‌ای کاربردی است و از ابزار پرسش‌نامه استفاده گردیده است. شیوه تجزیه‌وتحلیل اطلاعات با کمک نرم‌افزارهای GRAPHER، VISIO، SPSS و دیگر برنامه‌های آماری صورت گرفته است و جهت رتبه‌بندی معیارها از تکنیک VIKORبهره گرفته شده است. بنا بر نتایجی که در مدل‌سازی VIKORبه دست آمد؛ تحلیل فضایی ساختار معماری و شهرسازی روستای یاسه‌چای بر اساس شاخص‌های پدافند غیرعامل بدین شرح است که عواملی همچون «استتار سیمای روستا با مصالح بوم‌آورد» و «پیش‌بینی فرم پلکانی خانه‌ها با بهره‌گیری از شیب زمین جهت کاهش آسیب ناشی از تخریب خانه‌ها» و«مکان‌یابی مناسب روستا با‌توجه‌به خاک مناسب و مرغوب برای کشاورزی، باغداری و زراعت در جهت تأمین اقتصاد ساکنین روستا» بیشترین امتیاز را کسب نموده‌اند و عواملی همچون «پیش‌بینی مساجد و حسینیه‌های روستا به‌عنوان سرپناه اضطراری» و «کنترل ورود و خروج خانه با تفکیک عرصه‌های عمومی و خصوصی فضای خانه‌ها» کمترین امتیاز را به دست آورده‌اند.همچنین در میان اصول پدافند غیرعامل، «مکان‌یابی مناسب روستای یاسه‌چای» بیشترین و «پیش‌بینی پناهگاه» کمترین تأثیر را در به وجود آمدن فرم مسکن و بافت روستا داشته‌اند.
Momeni K, Mohebian M, Mavedat E. Spatial Analysis of Rural Architecture Structure in Passive Defense by VIKOR Modeling; Case study: Yaseh Chai Village. JHRE 2023; 42 (181) :103-118 URL: http://jhre.ir/article-1-2331-fa.html
مومنی کورش، محبیان مصطفی، مودت الیاس. تحلیل فضایی ساختار معماری روستا در پدافند غیرعامل با مدل‌سازی VIKOR؛ مطالعه موردی: روستای یاسه‌چای. مسکن و محیط روستا. 1402; 42 (181) :103-118
