دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران ، m.afshary@aui.ac.ir
چکیده: (1142 مشاهده)
در گذشته خانهها بهعنوان یکی از اجزای مهم تولید در جامعه نقش مهمی داشتهاند و فضاهای تولیدی در ساختار خانههای تاریخی امکان فعالیتهای مرتبط با معیشت و اقتصاد خانواده را فراهم میکردند. دامنه این پژوهش، شهر نجفآباد و خانههای تاریخی منطبق بر زندگی گذشته را در برمیگیرد؛ زندگیای که در آن تلاش خانواده برای امرارمعاش به تولید میانجامید.این پژوهش با نگاهی بر ساختار خانههای تاریخی شهر نجفآباد سعی در شناخت ارتباط بین معماری خانه و تولید در جامعه گذشته را دارد و در این راه با بررسی فضاهای خانههای تاریخی و با گردآوری دادههای مکتوب و مصاحبه تلاش نموده تا شناختی از رویدادهای جاری منجر به تولید و ارتباط آن با کالبد خانه را ارائه دهد. روش کلی در این پژوهش، روش توصیفی - تحلیلی است و با گردآوری دادههای میدانی با مواجهه معمارانه با خانههای تاریخی نجفآباد و داده کتابخانهای در خصوص خانههای موجود و خانههای گذشته به این مهم میپردازد. دادههای موردنیاز با مشاهده، عکاسی، تهیه نقشه و یادداشتبرداری در خانههای تاریخی به دست آمد و اطلاعات موردنیاز ازطریق مصاحبه با ساکنین و افراد صاحبنظر ممکن شده است. در این تحقیق، ابتدا تولید خانگی در جامعه گذشته بررسی شد، سپس فضاهای تولیدی خانه تاریخی در نجفآباد بازخوانی و شناسایی شد و بر اساس آن آرایش فضایی بخشهای تولیدی در ساختار خانههای تاریخی نجفآباد بررسی گردید. باتوجهبه یافتهها، انواع فضاهای تولیدی در خانههای تاریخی نجفآباد را ازنظر میزان نیاز به ارتباط با سایر فضاهای خانه میتوان به سه دسته مستقل، وابسته و منعطف تقسیم کرد و آرایش فضاهای تولیدی در خانههای تاریخی نجفآباد از سلسلهمراتب مالکیتی، سلسلهمراتب حریمی - امنیتی و سلسلهمراتب بهداشتی - عملکردی تبعیت نموده است.
افشاری محسن، حقیقی نجف آبادی حمزه. واکاوی فضاهای تولیدی در خانههای تاریخی شهر نجفآباد مسکن و محیط روستا 1402; 42 (184) :28-15 DOI: 10.22034/42.184.15