دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران ، mtahbaz58@yahoo.com
چکیده: (2655 مشاهده)
تاکنون معماری بومی عمدتاً با نگرشهای اقلیمی و فرهنگی تبیین شده‌است؛ پژوهشگران در مطالعات و بررسیهایشان، اغلب با روش‌های معمولِ آماری و ترسیم جدول و نمودار و سپس با یافتن معیارهایی برای مقبول بودن روش، تحلیلی از مقبولیت آنها به‌دست میدهند؛ اما این رویکردها و روشها به‌دنبال پاسخ به «چرایی» بوده و در گسست «عین» و «ذهن» رقم میخورند. درحالی‌که معماری بومی در هماهنگی با «تجربه زیستۀ» بومیان شکل میگیرد، بنابراین در این تحقیق، این جنبههای مغفول از معماری بومی مدنظر بوده و بر آن شد تا با تکیه‌بر روشی متناسب در شناخت کامل و جامعِ موضوع که در آن گسست عین و ذهن وجود نداشته باشد و«چگونگی» در آن ممکن شود به پدیدهشناسی رجوع کند. مطالعات پدیدهشناختی ریشه در فلسفه داشته و بر مفاهیمی چون «تجربه زیسته» و «ادراک» انسان از هستی اشاره دارند. درواقع ماهیت فلسفی پدیدهشناسی آن را واجد پیچیدگیهایی کرده که گشودن آنها افقهای جدیدی را باز میکند. افقهایی که در تقابل با محدودیت استانداردگرایی افراطی، «در- جهان- بودنِ» انضمامی و انفرادی انسان را مطرح میکنند. انسانی که فراتر از ابعاد و اندازههای فیزیکی و متافیزیکیِ تعیین‌شده، فضای زیستیاش را میشناسد و میسازد. این مقاله به بازخوانی منابع و تفسیر محتوای پدیدهشناسی، با تکیه‌بر آرای شولتز- معمار و نظریهپرداز معاصر- که نظریات پدیدهشناسی او معطوف به فلسفۀ هستیشناسانۀ «هایدگر» است، برای پاسخ به اینکه چگونه پدیدهشناسی برای خوانش معماری بومی متناسب میباشد، با روش پژوهشِ تحلیلی- توصیفی پرداخته است. ازآنجاکه پدیدهشناسی در پی بررسی و توصیف ساختارهای آگاهی آن‌چنان‌که از منظر اول‌شخص تجربه میشود، است؛ درنتیجه معماری بومی منوجان با این روش با توجه به جنبههای گوناگون مواجهۀ انسان با زیست- جهانش به‌گونه‌ای فردی- کیفی و فراتر از پاسخ به کارکردهای آشکار و ظاهری، مورد تأمل و تفسیر قرار میگیرد. نتایج، بیانگر ارتباط ویژۀ میان شاعرانگی، محیط طبیعی، پدیدۀ مکان با معماری بومی و خصوصاً در نمونۀ موردی موردبررسی یعنی معماری بومی منوجان است که درنهایت سعی شد نشان داده شود تحقق سکونت و حس مکان معطوف به تجربۀ زیستۀ ساکنان و با تحلیل و رویکردی وجودی به دید میآیند.
Pirayesh Shirazi Nezhad M, Tahbaz M, Masoudi A, Mahmoodi Zarandi M. Demonstration of phenomenological approach’s proportion, for vernacular ARCHITECTURE recognition (Case Study: Vernacular Housing in Manoojan Region of Kerman Province). JHRE 2020; 39 (171) :19-34 URL: http://jhre.ir/article-1-2014-fa.html
