[صفحه اصلی ]   [Archive] [ English ]  
:: صفحه اصلي :: درباره نشريه :: آخرين شماره فصلنامه :: تمام شماره‌ها :: ثبت نام :: ارسال مقاله :: تماس با ما ::
بخش‌های اصلی
اطلاعات نشریه::
آرشیو مجله و مقالات::
برای نویسندگان::
برای داوران::
اشتراک::
تماس با ما::
آخرین شماره پیش از چاپ::
::
جستجو در پایگاه

جستجوی پیشرفته
..
:: دوره 39، شماره 172 - ( 12-1399 ) ::
جلد 39 شماره 172 صفحات 16-3 برگشت به فهرست نسخه ها
تبیین اثرگذاری تحولات اقتصادی بر فضاهای معیشتی (کشاورزی و دامداری) مسکن روستایی قزوین
زهرا بیگم تقوی ، کمال رهبری‎منش* ، مریم ارمغان
دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قروین، ایران ، pr.rahbari@yahoo.com
چکیده:   (2906 مشاهده)

 ابتدایی‌ترین و اصیل‌ترین صورت مسکن انسان‌های یکجانشـین، مسـکن روسـتایی است که به­دنبال تغییر در شیوه کوچ‌نشینی عموماً بر پایه کشاورزی و دامداری، رشد و گسترش­یافته است و بیانگر مفهوم تداخل گسترده کار و معیشت، سکونت و عدم وجود تفکیک زمانی فعالیت‌ها در نظام زندگی روستایی است. در دهه‌ی 40 در ایران، اصلاحات ارضی به‌عنوان مقطعی سرنوشت‌ساز، مبـدأ تحـولات عمده‌ای در اقتصاد، روابـط اجتمـاعی، مهـاجرت، اشـتغال، توسعه‌ی شهرنشینی قرار گرفت و آغـازی بر دگرگـونی در شـکل کالبـدی مسکن روستاها بود. سه منشأ بنیادی از امور غیراقتصادی- تغییر در توانمندی جوامع، تغییر در فناوری و تغییر در نهادهای عمومی جامعه- در شکل‌گیری تحولات اقتصادی تأثیرگذارند. این پژوهش به­دنبال فهم و تبیین فرآیند تحولات اقتصادی و چگونگی تأثیر آن بر مسکن روستایی است.
در این پژوهش که از نوع توصیفی- تحلیلی می‌باشد با بررسی‌های میدانی و مطالعه اسنادی- کتابخانه‌ای در نظریات صاحب‌نظران این نتیجه حاصل گردید که: فرآیند تحولات اقتصادی توانسته است تنها باعث بهبود فضاهای زیستی و افزایش امکانات و تسهیلات آسایشی روستانشینان گردد، ولی فضاهای تولیدی معیشتی در مسکن روستایی به‌عنوان حلقه‌ای از نظام تولید، در طی این سال‌ها مغفول مانده­است و در سازمان‌دهی فضائی مسکن روستایی در حوزه معیشتی، تنها به فضاهایی مانند انبار و طویله اشاره شده­است، درحالی‌که عرصه در مسکن روستایی باغ، باغچه و زمین زراعی را نیز شامل می‌شود که مهم‌ترین بخش خانه روستایی به‌حساب می‌آید. این امر سبب شده کالبد سکونتگاه‌های روستایی به‌واسطه تغییر در الگوهای رفتاری معیشتی ساکنین، به­سمت مسکن شبه­شهری و اقتصاد روستایی از یک اقتصاد تولیدی به­سمت اقتصاد مصرفی حرکت نماید؛ بنابراین لزوم به‌کارگیری عناصر کشاورزی (باغ، مزرعه، مرتع و دامداری) در معماری مسکن روستایی ضرورتی اجتناب‌ناپذیر می‌نماید.
 
 
کلمات کلیدی: مسکن روستایی، اقتصاد، کشاورزی، رویکرد تولیدی- معیشتی.ابتدایی‌ترین و اصیل‌ترین صورت مسکن انسان‌های یکجانشـین، مسـکن روسـتایی است که به­دنبال تغییر در شیوه کوچ‌نشینی عموماً بر پایه کشاورزی و دامداری، رشد و گسترش­یافته است و بیانگر مفهوم تداخل گسترده کار و معیشت، سکونت و عدم وجود تفکیک زمانی فعالیت‌ها در نظام زندگی روستایی است. در دهه‌ی 40 در ایران، اصلاحات ارضی به‌عنوان مقطعی سرنوشت‌ساز، مبـدأ تحـولات عمده‌ای در اقتصاد، روابـط اجتمـاعی، مهـاجرت، اشـتغال، توسعه‌ی شهرنشینی قرار گرفت و آغـازی بر دگرگـونی در شـکل کالبـدی مسکن روستاها بود. سه منشأ بنیادی از امور غیراقتصادی- تغییر در توانمندی جوامع، تغییر در فناوری و تغییر در نهادهای عمومی جامعه- در شکل‌گیری تحولات اقتصادی تأثیرگذارند. این پژوهش به­دنبال فهم و تبیین فرآیند تحولات اقتصادی و چگونگی تأثیر آن بر مسکن روستایی است.
در این پژوهش که از نوع توصیفی- تحلیلی می‌باشد با بررسی‌های میدانی و مطالعه اسنادی- کتابخانه‌ای در نظریات صاحب‌نظران این نتیجه حاصل گردید که: فرآیند تحولات اقتصادی توانسته است تنها باعث بهبود فضاهای زیستی و افزایش امکانات و تسهیلات آسایشی روستانشینان گردد، ولی فضاهای تولیدی معیشتی در مسکن روستایی به‌عنوان حلقه‌ای از نظام تولید، در طی این سال‌ها مغفول مانده­است و در سازمان‌دهی فضائی مسکن روستایی در حوزه معیشتی، تنها به فضاهایی مانند انبار و طویله اشاره شده­است، درحالی‌که عرصه در مسکن روستایی باغ، باغچه و زمین زراعی را نیز شامل می‌شود که مهم‌ترین بخش خانه روستایی به‌حساب می‌آید. این امر سبب شده کالبد سکونتگاه‌های روستایی به‌واسطه تغییر در الگوهای رفتاری معیشتی ساکنین، به­سمت مسکن شبه­شهری و اقتصاد روستایی از یک اقتصاد تولیدی به­سمت اقتصاد مصرفی حرکت نماید؛ بنابراین لزوم به‌کارگیری عناصر کشاورزی (باغ، مزرعه، مرتع و دامداری) در معماری مسکن روستایی ضرورتی اجتناب‌ناپذیر می‌نماید.
 

واژه‌های کلیدی: مسکن روستایی، اقتصاد، کشاورزی، رویکرد تولیدی- معیشتی.
متن کامل [PDF 892 kb]   (1012 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: سکونتگاههای شهری و روستایی
دریافت: 1398/10/17 | پذیرش: 1399/12/26 | انتشار: 1399/12/26
ارسال پیام به نویسنده مسئول

ارسال نظر درباره این مقاله
نام کاربری یا پست الکترونیک شما:

CAPTCHA



XML   English Abstract   Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Taghavi Z B, Rahbari Manesh K, Armaghan M. The Impact of Economic Change on Livelihood Spaces (Agriculture and Animal Husbandry); Qazvin Rural Housing. JHRE 2021; 39 (172) :3-16
URL: http://jhre.ir/article-1-1961-fa.html

تقوی زهرا بیگم، رهبری‎منش کمال، ارمغان مریم. تبیین اثرگذاری تحولات اقتصادی بر فضاهای معیشتی (کشاورزی و دامداری) مسکن روستایی قزوین. مسکن و محیط روستا. 1399; 39 (172) :3-16

URL: http://jhre.ir/article-1-1961-fa.html



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 39، شماره 172 - ( 12-1399 ) برگشت به فهرست نسخه ها
فصلنامه مسکن و محیط روستا Journal of Housing and Rural Environment
Persian site map - English site map - Created in 0.06 seconds with 37 queries by YEKTAWEB 4645