|
تحلیل شیوه زندگی عشایر و تأثیر آن در نظام سکونت گاهی آنها در طول مسیر کوچ و قرارگاه های تابستانه و زمستانه
مطالعه ی موردی: عشایر بویراحمد
|
علی اکبر حیدری*  |
| دانشگاه یاسوج ، aliakbar_heidari@iust.ac.ir |
|
|
چکیده: (4377 مشاهده) |
کوچ‌نشینی، شیوه‌ای از زندگی مبتنی بر جابجایی سالانه است. در جریان این جابجایی، دو شیوه زندگی متفاوت برای عشایر شکل میگیرد که یکی در طول مسیر کوچ است و دیگری در زمان اسکان در قرارگاههای ییلاقی و قشلاقی شکل میگیرد. ساختار سکونتگاهی عشایر در هر کدام از دو بازه فوقالذکر، تابع شرایط مختلفی است که بررسی نظام کالبدی ـ فضایی محل سکونت عشایر در این دو بازه و چالشهای مرتبط با آنها، موضوع پژوهش حاضر به‌شمار میرود. برهمین‌اساس با انتخاب چهار طایفه از ایل بویراحمد به‌عنوان نمونههای موردی و مراجعه حضوری به محل اسکان آنها در دو قلمرو زمستانی و تابستانی و نیز در طول مسیر کوچ، موارد موردنظر استخراج و تحلیل گردید. این پژوهش از نوع کیفی و مبتنی بر یک تحلیل موردی براساس شیوه زندگی عشایر صورت گرفته و گردآوری اطلاعات در آن به‌صورت مشاهده مستقیم و نیز مصاحبه عمیق و نیمه‌ساختاریافته با اهالی این طوایف انجام شده است. نتایج حاکی از آن بود که مکان‌یابی مناسب برای اسکان چندروزه در مسیر ایلراه، مهم‌ترین چالش در پیش روی کوچنشینان در مسیر کوچ به‌شمار میرود. به‌همین‌منظور استفاده از عوامل طبیعی جهت ایجاد شرایط مناسب برای اسکان چندروزه، امری اجتناب‌ناپذیر به‌شمار میرود که در این خصوص میتوان به استفاده از صخرهها و موانع طبیعی برای ایجاد محصوریت بیشتر به‌منظور تأمین امنیت دام، نزدیکی به منابع آب برای استفاده دام و اعضای خانواده، وجود چراگاه مناسب جهت اسکان چندروزه و نیز استفاده از تابش آفتاب و باد مطلوب برای تأمین شرایط آسایش درون چادر اشاره نمود. اما در اسکان عشایر در قرارگاههای تابستانه و زمستانه، تأکید بر سطوح مختلف قلمرو به‌عنوان یکی از اصلیترین عوامل در شکلدهی به نظام کالبدی - فضایی سکونتگاههای عشایری، مطرح میباشد. این مفهوم در دو بعد عینی و ذهنی قابل بررسی است که در بعد عینی، محدوده تحت مالکیت خانوارهای عشایری را شامل میشود و در بعد ذهنی، سطوحی از قلمرو خصوصی، نیمه‌عمومی و عمومی به‌واسطه نوع چیدمان فضایی سیاهچادرها در قرارگاه سکونتی مدنظر قرار دارد.
|
|
| واژه‌های کلیدی: عشایر، شیوه زندگی، مسیر کوچ، قرارگاه ییلاقی و قشلاقی، مکان‌یابی، قلمرو فضایی. |
|
|
متن کامل [PDF 1044 kb]
(1389 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
معماری
دریافت: 1398/9/10 | پذیرش: 1399/4/15 | انتشار: 1399/4/15
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال پیام به نویسنده مسئول |
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
