عضو هیئت علمی و استادیار دانشکده معماری، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران. ، v.heidarnattaj@umz.ac.ir
چکیده: (۴۴۸۷ مشاهده)
عوامل متعددی در شکلگیری فضاهای خانه های روستایی تأثیر گذارند که میزان اهمیت و تأثیرگذاری همه آنها یکسان نیست. یکی از مهمترین این عوامل، عوامل فرهنگی- اجتماعی می باشد که رسیدن به درک فضایی و مفاهیمی که در معماری خانه های روستایی وجود دارد را امکان پذیر میسازد. بنابراین در نوشتار حاضر سعی شده است تا با تعیین جایگاه و اهمیت عوامل مذکور در شکلگیری روابط فضایی خانههای روستایی، نحوه تأثیر نگرشهای اجتماعی و فرهنگی بر شکل خانه تشریح شود. مبانی و چهارچوب نظری این پژوهش از روش تحقیق توصیفی- تحلیلی بوده و جمع آوری اطلاعات به روش کتابخانهای انجام پذیرفته و سپس جدولی برای چگونگی تأثیر نگرش مذکور در شکلگیری روابط فضایی خانههای روستایی براساس نظر متخصصان تدوین شده است. در ادامه، یافته های حاصل در خانه های روستایی غرب استان مازندران یعنی منطقه کوهستانی شهرستان کلاردشت بهعنوان نمونه مطالعاتی از معماری روستایی شمال ایران، مورد بررسی قرار گرفته است. جهت تعمیم نتایج به سایر روستاهای کوهستانی منطقه، روستای کوهپر با قدمت بیشتر و سه خانه قدیمیتر از این روستا در سه گونه متفاوت انتخاب شد که در تمامی منطقه تکرار میشود. اطلاعات این بخش براساس مطالعاتمیدانیدرروستا (عکس، نقشه و مصاحبه) استخراج و با استدلال منطقی به نتیجه رسید. در نهایت نتایج بهصورت جداولیکه در آنها عناصر فضایی و سازمان فضایی در ارتباط با روابط فضایی خانه ها بهصورت دستهبندی مشخص شده، در جدولی بهصورت شکلی ارائه و نتایج حاصل از تحلیل فضایی در این جداول، از نمودار توجیهی بهره گرفته شد. نتایج نشان میدهد که نگرش فرهنگی- اجتماعی در پاسخ به نیازهای مادی و غیرمادی انسان شکل میگیرد و در روابط فضایی خانه های روستایی نمود پیدا میکند. این نمود در روستای مورد نظر، بیشتر در محرمیت و جداسازی حریم عمومی و خصوصی (مهمان و خانواده) قبل از ورود به داخل خانه صورت گرفته است و مشخص شده است که بررسی عمق فضاها در خصوصی یا عمومی بودن فضا هیچ تأثیری ندارد بلکه مهم روابط فضایی خانه های روستایی است که براساس این دو فضا سازمان می یابد.
Heidar Nattaj V, Ahmadi S. (2019). The Analysis of Spatial Relationships in Village Houses Based on a Social Approach (Case Study: Village Koopar). JHRE. 38(166), 19-34. doi:DOI: 10.22034/38.166.19 URL: http://jhre.ir/article-1-1617-fa.html
حیدر نتاج وحید، احمدی سهیلا. تحلیل روابط فضایی خانههای روستایی براساس نگرش فرهنگی-اجتماعی (مطالعه موردی: روستای کوهپر) مسکن و محیط روستا ۱۳۹۸; ۳۸ (۱۶۶) :۳۴-۱۹ DOI: ۱۰,۲۲۰۳۴/۳۸.۱۶۶.۱۹