|
ادراک ساکنان از همپیوندی بافت قدیم و رشد جدید سکونتگاه انسانی(نمونه موردی: روستای تاریخی قهی)
|
آزاده لک*  ، افتخار عزیزخانی |
| استادیار گروه برنامه‌ریزی و طراحی مجتمع‌های زیستی دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه شهید بهشتی |
|
|
چکیده: (4880 مشاهده) |
افزایش جمعیت همواره نیاز رشد کالبدی و ساخت و سازهای جدید را در برهه زمانی در سکونتگاههای انسانی به‌وجود آورده است. رشد کالبدی معاصر بسیار شتاب‌زده و براساس طرح‌های توسعه شهری الهام گرفته از شهرسازی غربی صورت گرفته‌اند که رنگ و بوی متفاوت از زمینه اصیل دارند لذا در بهسازی این بافت‌ها، عملاً همپیوندی اجزای کالبدی نوظهور با بافت‌های قدیمی به چالشی جدی در علوم طراحی به‌ویژه طراحی شهری تبدیل شده‌اند. روستای قهی به‌عنوان یکی از روستاهای تاریخی با قدمتی چند صدساله و با بافت ارگانیک نیز همچون بسیاری از سکونتگاههای انسانی در معرض گسترش کالبدی روستا تحت تأثیر طرح‌های توسعه در سال‌های اخیر به شکل بافت‌های شطرنجی معاصر و در تعارض با نظام کالبدی ارگانیک روستا قرارگرفته است و عملاً از نظر کالبدی همپیوندی میان بافت قدیم و جدید روستا و هویت تاریخی آن از بین رفته است.
این مقاله درصدد است با توجه به ماهیت تاریخی این سکونتگاه مدلی از عوامل تأثیرگذار بر تجربه انسجام و همپیوندی کالبدی ساکنان را میان بافت قدیم و بافت جدید در سکونتگاه انسانی تدوین نماید. این مطالعه به‌صورت کیفی و به روش تحلیل محتوا صورت گرفته است. گردآوری داده‌ها از طریق مشاهده میدانی ناظر تعلیم‌دیده به‌صورت مستقیم و انجام تکنیک‌های فضایی توده و فضا، مکان و ارتباط و در نهایت تحلیل برداشت‌ها صورت گرفته است. همچنین تجربه ساکنان با انجام 10 مصاحبه با ساکنان اصیل روستا در هر دو بافت قدیم و جدید جمع‌آوری شده است. فرایند جمع‌آوری داده تا اشباع نظری ادامه یافته و به روش تحلیل محتوا، تحلیل شده‌اند.
تحلیل محتوای داده‌های مطالعه نشان می‌دهد که تجربه ساکنان برای ارتباط عناصر و انسجام کالبدی بافت قدیم و جدید سکونتگاه انسانی از طریق عواملی مانند تشخیص مرز اتصال، ارتباط پذیری، تداوم نقاط لنگرگاهی، معاصر سازی، تعلق مکانی، تداوم هویت مکانی و کیفیت زندگی درک شده است. به‌کارگیری این عوامل چه در سطح مداخلات کالبدی و چه در افزایش تعاملات اجتماعی ساکنان می‌تواند به ویژگی‌های اصلی در جهت همپیوندی بافت‌های درحال‌رشد کالبدی به خلق مکان‌های با هویت و منسجم با کالبد پیشین در فرایند برنامه‌ریزی و طراحی کمک کند.
|
|
| واژه‌های کلیدی: انسجام کالبدی، نظریه نقش – زمینه، نظریه اتصال، نظریه مکان، روستای قهی. |
|
|
متن کامل [PDF 877 kb]
(3182 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
سکونتگاههای شهری و روستایی
دریافت: 1395/7/27 | پذیرش: 1396/12/21 | انتشار: 1396/12/23
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
