TY - JOUR JF - JHRE JO - JHRE VL - 41 IS - 178 PY - 2022 Y1 - 2022/9/01 TI - Explaining the basic components of the structure of vernacular houses case study: Ardebil vernacular houses TT - تبیین مؤلفه‌های اساسی ساختار خانه‌های عرفی اردبیل در اواخر دوره قاجار و اوایل پهلوی N2 - خانه به‌عنوان یک واحد فرهنگی - اجتماعی محصول برهم‌کنش الگوهای مسکن و سکونت انسان است که در قالب الگوهای رفتاری (شیوه زندگی) و الگوهای فضایی - کالبدی نمود می‌یابد. تحقیق حاضر در جستجوی چگونگی نمودپذیری الگوهای مذکور در ساختار خانه‌های عرفی است. از همین رو، 15 خانه مربوط به طبقه متوسط و مردم عادی شهر اردبیل که از دوران اواخر قاجار و اوایل پهلوی به‌جای مانده‌اند، به‌عنوان نمونه‌های موردی انتخاب و با مراجعه به آن‌ها و انجام مصاحبه با ساکنین آن‌ها، سعی در بررسی موارد موردنظر شده است. هدف پژوهش حاضر، ارائه مدلی جهت معرفی عوامل مؤثر در شکل‌گیری ساختار خانه‌های عرفی یا مردمی و تبیین ابعاد و ارتباطات میان مفاهیم و مؤلفه‌های دخیل در ساختار این خانه‌ها تعریف شده است. روش تحقیق حاضر کیفی و روش تجزیه‌وتحلیل داده‌ها، استدلال استقرایی و تحلیل تفسیری است. فرایند تحقیق در سه مرحله انجام شده است: در مرحله نخست، مبانی نظری تحقیق گردآوری و از آن چهارچوب نظری استخراج گردید. در چهارچوب نظری به نقش کلیدی عامل «انتخاب» به‌عنوان عامل انتقال مفاهیم از امکانات و قابلیت‌های محیط به معانی و الگوها تأکید شده است. در مرحله دوم به‌منظور سنجش چهارچوب نظری به‌دست‌آمده، تجزیه‌وتحلیل داده‌ها بر اساس تحلیل الگوهای فضایی‌ - ‌کالبدی و نیز الگوهای رفتارهای جاری در سه سطح کلان، میانی و خرد خانه‌ها انجام و سپس مسیر شکل‌گیری ساختار خانه‌ها بر مبنای چهارچوب نظری ترسیم و عوامل زمینه‌ای مؤثر بر آن استخراج شد. در مرحله سوم مدل نهایی تحقیق، بر اساس داده‌های به‌دست‌آمده، ترسیم گردید. بر اساس نتایج تحقیق فرهنگ، جامعه، اقلیم و اقتصاد چهار عامل زمینه‌ای مؤثر در شکل‌گیری ساختار خانه‌های اردبیل به شمار می‌روند. همچنین عامل «انتخاب» موجب تولید معانی مرتبط با مسکن و سکونت، ازجمله عوامل زمینه‌ای شده است که از برهم‌کنش معانی، مؤلفه‌های فضایی - کالبدی اساسی ساختار خانه‌های عرفی اردبیل یعنی «انعطاف‌پذیری کالبدی و عملکردی»، «ملاحظات اقلیمی در خانه‌ها»، «شباهت ساختاری خانه‌ها» و «عدم تشخص و تمایز خانه‌ها» نمود یافته است. SP - 19 EP - 34 AU - Mohammad Hoseini, Parisa AU - Heidari, Ali Akbar AD - Department of Architecture, Technical and Engineering Faculty, Yasouj University, Yasouj, Iran KW - vernacular houses KW - behavioral patterns KW - spatial and physical patterns KW - choice KW - Ardabil UR - http://jhre.ir/article-1-2138-fa.html DO - DOI: 10.22034/41.178.19 ER -