بررسی میزان مشارکت روستائیان در جابهجایی سکونتگاههای روستایی نمونه مورد مطالعه: روستاهای جابهجا شده جنوب استان کرمان
|
سید امیر حسین گرکانی*، محمد علی وجدانی، فاطمه رحیم بخش، مهسا بشیری |
دانشگاه آزاد اسلامی واحد پردیس تهران ، garakani@pardisiau.ac.ir |
|
چکیده: (7708 مشاهده) |
در بیشتر برنامههای بازسازی پس از سانحه، سیاست جابهجایی کل یا بخشی از سکونتگاه بهعنوان راه حلی مناسب از لحاظ فنی برای کاهش خطر و ایمنی از پدیدههایی چون زلزله، سیل، رانش زمین و غیره مورد ملاحظه قرار میگیرد. بررسی تجارب مختلف حاکی از آن است که به علت فقدان قوانین و دستورالعملهای مربوط به چگونگی مداخله در سکونتگاههای روستایی و از سویی نبود تعریفی فراگیر از مفاهیم درجاسازی و جابهجایی در سیاستهای مداخلهای، ابهام در کاربرد این رویکردها و همچنین عدم مشارکت روستائیان در فرایند بازسازی روستای جدید، پیامدهای جابهجایی به گونهای بوده که عموماً بازماندگانی که جابهجا شدهاند از جابهجایی رضایت نداشتهاند و جابهجایی، اغلب به از دست دادن خوداتکایی روستائیان و حس تعلق به مکان و در مواردی به خالی از سکنه ماندن واحدهای احداثی در روستای جدید منجر شده است. در بررسی ادبیات نظری مفهوم مشارکت، تکیهگاه مفهومی هر یک از صاحبنظران از این مفهوم تا حدی متفاوت است. این مقاله در یک جمعبندی کلی مشارکت را چنین تعریف مینماید: مشارکت فرایندی است مبتنی بر خرد جمعی و دانش بومی و فعالیتی است آگاهانه و داوطلبانه که با شرکت افراد ذینفع در همه ابعاد تصمیمگیری، برنامهریزی، اجرا، نظارت و ارزیابی با هدف توانمندسازی آنها همراه با کارایی بالاتر انجام میگیرد. این پژوهش بهمنظور تبیین مفهوم ارائه شده از مشارکت روستائیان در فرایند جابهجایی و بازسازی سکونتگاههای روستایی انجام شده است. از آنجا که حجم جامعه آماری مورد مطالعه روستاهای جابهجا شده جنوب استان کرمان 16روستا با 538 واحد احداثی میباشد و امکان مطالعه همه آنها بهدلیل محدودیت پژوهش ممکن نبود، سعی گردید با استفاده از فنآوری دقیق آماری، نمونهای از این حجم انتخاب گردد تا بتوان نتایج بهدست آمده از آنرا با ضریب اطمینان قابل قبولی به کل جامعه آماری تعمیم داد. برای رسیدن به این منظور براساس روش نمونهگیری تصادفی 4 روستا از 16 روستای جابهجا شده در استان کرمان انتخاب شدند و با استفاده از رابطه کوکران تعداد 150 واحد احداثی به روش نمونهگیری تصادفی ساده مورد پیمایش قرار گرفتهاند. یافتهها حاکی از وجود رابطه ای مستقیم بین مشارکت روستائیان و اسکان ایشان در روستای جدید در سطوح تصمیمگیری برای جابهجایی، مکانیابی، طراحی، ساخت و نظارت بر اجرای روستای جدید است. از طرفی میزان فاصله روستای جدید از روستای قدیم با تعداد واحدهای خالی از سکنه، ارتباطی مستقیم و میزان خدمات ارائه شده در روستای جدید با تعداد واحدهای خالی از سکنه در روستای جدید، ارتباطی معکوس دارند.
|
|
واژههای کلیدی: سکونتگاه روستایی، بازسازی، جابهجایی، مشارکت روستائیان، روستاهای کرمان |
|
متن کامل [PDF 1071 kb]
(1884 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
سکونتگاههای شهری و روستایی دریافت: 1392/8/19 | پذیرش: 1393/2/3 | انتشار: 1393/11/19
|
|
|
|