واحد ساوه، دانشگاه آزاد اسلامی، ساوه، ایران ، s.mozafariyan@gmail.com
چکیده: (1003 مشاهده)
معماری بومی روستاهای ایران نمادی از تکامل زیستی انسان در تعامل با طبیعت در جهت پاسخگویی به نیازهایش است و همواره در زیباترین شکل خود جلوهگر بوده و توسط مردم و معماران بینام خلق شده است. تمامی این زیبایی کارایی، امروزه با صنعتی شدن و گسترش زندگی شهری رو به نابودی است. ساختمانهای بیارتباط با طبیعت و شیوه زندگی مردم روستایی جای خانههای زیبا و آرامشبخشی که تداعیگر زندگی واقعی است را گرفتهاند. زیادهخواهی انسان امروز و بیتوجهی به الگوهای پیشینه ساخت، ساختمانهای فرمیک و ناهمگون را به همراه دارد که علاوه بر عدم تسلسل انگارههای معماری گذشته، آهنگ درونبافتی را (که نتیجه سالها تجربه انسان به شکل پایدار نسبت به اقلیم و فرهنگ ایجاد شدهاند) نیز مخدوش میکند و روبهزوال میبرند. بنابراین، در ابتدا مستند کردن الگوهای موجود و سپس طراحی الگوهای جدید و معاصرسازی الگوهای گذشته امری بسیار ضروری و حائز اهمیت است. در این پژوهش، معماری هورامان بهمثابه یک متن، بر مبنای انتظامهای کالبدی و اقلیمی موردبررسی قرار میگیرد.سپس با روش تحقیق کیفی و راهبرد استدلال منطقی، الگوهای معماری و ساخت در منطقه اورامانات کردستان، با استفاده از وبسایت تحلیل آبوهوایی «وُرلد وِدِر آنلاین» آنالیز و همچنین با استفاده از نرمافزار «دپس مپ» گونهشناسی و مستند شدهاند. این پژوهش در پی آن است تا ویژگیهای مطرح معماری(ازنظر چیدمان و پلان به جهت طراحی مسکن تکاملی جدید روستایی) برای منطقه اورامانات که منطبق بر شیوه زیستی و نیازهای امروزی ازنظر الگوی ساخت بهینه است، را ارائه دهد. دستاورد این پژوهش ارائهدهنده الگوهای ساخت و چیدمان از بعد گونهشناسی تطبیقی است، که نشان میدهد تیپولوژی سهگانه جغرافیایی منطقه اورامانات(جلگهای، کوهستانی، جلگهای-کوهستانی) با پیروی از جهتگیری شرقی - غربی و شمالی - جنوبی (تابعی از شکل زمین و سرمای حاکم و منطبق با شرایط اقلیمی)،جنبههای مختلفی از نیازهای زیستی را در سازماندهی فضاها پاسخ داده است.