واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک، ایران ، salehi.saeid55@yahoo.com
چکیده: (1461 مشاهده)
مقررات ملی ساختمان در اغلب کشورها به‌عنوان جزئی از قوانین و یک موضوع مهم حرفه‌ای فراروی بسیاری از گروه‌های دست‌اندرکار ساخت‌وساز ازجمله مهندسین و معماران است.علاوه بر شکل‌گیری نقشه‌های ساختمانی با عنوان‌هایی مانند نقشه‌های مصوب که با مهر و امضای طراح موجود است و به تأیید شهرداری و سازمان نظام‌مهندسی رسیده، نقشه‌های دیگری هم تهیه می‌شود که در اجرا از آن‌ها استفاده می‌شود و موسوم به نقشه‌های اجرایی هستند. ازآنجاکه در تمامی قوانین مشخص‌شده و حتی در کمیسیون ماده‌ی 100 شهرداری‌ها، نقشه‌های مصوب ملاک بررسی و ارزیابی میزان مطابقت نقشه‌های ساختمانی با قوانین و مقررات قرار می‌گیرند؛ مغایرت به‌وجود‌آمده بین نقشه‌های مصوب و اجرایی باعث شکل‌گیری تخلف و عدم رعایت ضوابط و قوانین معماری و شهرسازی شده است. برایجلوگیریازتخلفاتساختمانی لازماستماهیتاینمسئلهوعللوقوع تخلفاتازهرجهتموردبررسیقرارگیرد. پژوهش حاضرازنظرهدف،کاربردیوازلحاظروش،توصیفی،علّی،همبستگیوپیمایشیبوده ودادههابهروشکتابخانهایومیدانیاز طریق توزیع پرسش‌نامه جمع‌آوری شده است.بر اساس یافته‌های پژوهش دو نوع نگرش وجود دارد: اول «نگرشدرآمدزاییشهرداریهابه پدیده‌ی تخلفساختمانی، تلقیکردنجریمهبهعنوانمنبعدرآمد،ناکارآمدیسیستمنظارتبرساختوسازها» و دوم «نگرش طراحان معمار در بررسی چهار عامل اصلی طراحی (فرم، عملکرد، اقتصاد و زمان)، انگیزه‌ی کسب سود بیشتر مالکان با افزایش سطح اشغال، آزادی عمل طراحان در نقشه‌های اجرایی به‌واسطه‌ی عدم قبول مسئولیت، کنترل کمتر مراجع صدور پروانه روی نقشه‌های اجرایی و ...» که از مهم‌ترین عوامل شکل‌گیری نقشه‌های اجرایی است. بر همین اساس مشخص شد که بین افزایش تعداد نقشه‌های اجرایی با افزایش تخلفات ساختمانی رابطه و همبستگی وجود دارد. بنابراین تأمینمنابعدرآمدیپایدار،بهبودسیستمنظارتبرساختوسازشهرداریها ونیزبهبودوضعیتبوروکراسیاداریصدورپروانهدرشهرداریها و قانونمند کردننقشههای ساختمانی می‌تواند به کاهش تخلفات ساختمانیکمککند.
Keshavarzi M, Salehi Marzijani S, Teymouri M. Investigating the role of architectural and urban planning rules and regulations in the process of designing "approved and executive" plans with emphasis on the views of architects; Case study: Architect designers working in the Qom Construction Engineering Organization. JHRE 2022; 41 (177) :61-74 URL: http://jhre.ir/article-1-2240-fa.html
کشاورزی محمد، صالحی مرزیجانی سعید، تیموری محمود. بررسی نقش قوانین و مقررات معماری و شهرسازی در فرایند طراحی نقشه‌های «مصوب و اجرایی» با تأکید بر دیدگاه طراحان معمار؛ مطالعه موردی: طراحان معمار شاغل در سازمان نظام‌مهندسی استان قم. مسکن و محیط روستا. 1401; 41 (177) :61-74
