|
سنجش تاب‌آوری باغات شهر یزد
|
رضا اکبری*  ، مصطفی آخوند زردینی |
| دانشکده هنر و معماری، دانشگاه یزد، یزد، ایران ، r_akbari@yazd.ac.ir |
|
|
چکیده: (2026 مشاهده) |
طی دهه های گذشته رشد و گسترش افقی شهرها، انضمام محدودههای روستایی-باغی به محدوده شهر مادر را در پی داشته‌است، به‌ویژه در اقلیم گرم‌وخشک ایران به‌واسطه شبکه آبیِ مشترکِ محدود (قنات) و نزدیکی سکونتگاههای پیرامون این شبکه به همدیگر، پدیده مذکور شدت بیشتری داشته و موجب تخریب باغهای این بافتهای شهری روستابنیان شده‌است. این پژوهش در پی سنجش تاب‌آوری باغهای شهری در اقلیم گرم‌وخشک ایران با مدلی علمی، جامع و مکانمند بوده و الگوی مفهومی مدل ساخته شده، حاصل از ادبیات نظری مبتنی بر مفاهیم «تاب‌آوری»، «باغ» و «توسعه» است. همچنین از چارچوب‌های نظری، روش‌ها و تکنیک‌های مبحث تاب‌آوری شاخص‌های متناسب با تاب‌آوری باغ‌ها احصا شده و تحت عنوان چارچوب مطالعاتی تاب‌آوری باغ‌ها تدوین میشود. این چارچوب دارای ابعاد پنج‌گانه‌ی، اکولوژیکی، اجتماعی و فرهنگی، اقتصادی، کالبدی و نهادی است که ضمن گونه‌شناسی باغات موجود براساس چهارچوب مفهومی مذکور؛ برای تعیین ضریب اهمیت لایه‌ها از نرم‌افزار super decision استفاده کرده و حاصل نمره‌دهی اولیه گروه دلفی بر مبنای مقایسه دودویی توماس ال ساعتی؛ داده‌های ورودی نرم‌افزار برای تعیین وزن لایه‌ها است. در ادامه با تحلیل‌های مکانی در نرم‌افزار ArcGIS و انجام آزمون F بر روی نتایج در نرم‌افزار SPSS به تحلیل داده‌های حاصل به‌منظور سنجش میزان تاب‌آوری باغات پرداخته و میزان تاب‌آوری پلاکهای باغی مشخص میشود. کل این فرآیند از شناخت تا تحلیل داده‌ها و درنهایت مشخص نمودن میزان تاب‌آوری و نحوه اولویت‌بندی باغات تحت قالب یک مدل برای سنجش تاب‌آوری باغات صورت‌بندی می‌گردد. مدل تدوین‌شده دارای سه قابلیت عمده است، در وهله اول توانایی سنجش میزان تاب‌آوری باغات از تمامی جنبه‌های اثرگذار بر باغات را دارد و سپس بر مبنای این سنجش می‌توان به اولویت‌بندی باغات براساس تاب‌آوری پرداخت و تمامی این اطلاعات را به‌صورت مکانمند ارائه کرد. این مدل بر روی باغات شهر یزد به‌عنوان مورد پژوهی پیاده و میزان تاب‌آوری باغات هر یک از محلات و مناطق دربرگیرنده باغهای شهر یزد تعیین و بر مبنای آن اولویت بندی میشود. |
|
| واژه‌های کلیدی: تخریب باغات، سنجش تاب‌آوری، مدل‌ها و چارچوب‌های تاب‌آوری، اولویت‌بندی حفاظت، شهر یزد. |
|
|
متن کامل [PDF 1668 kb]
(928 دریافت)
|
نوع مطالعه: كاربردي |
موضوع مقاله:
سکونتگاههای شهری و روستایی
دریافت: 1399/8/4 | پذیرش: 1400/3/26 | انتشار: 1400/3/26
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال پیام به نویسنده مسئول |
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
