استادیار گروه معماری دانشگاه محقق اردبیلی ، t_hatami@uma.ac.ir
چکیده: (3354 مشاهده)
توسعه خانه های دوم گردشگری در نواحی روستایی همواره یکی از نشانه‌های توجه گردشگران به روستاها می‌باشد. این سکونتگاه ها اغلب به‌دلیل نابرابری‌های اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی دو جامعهی محلی و گردشگران و تفاوت در نیازهای کالبدی و فضایی بین دو گروه مذکور منجر به بروز برخی تناقضات و مشکلات ناشی از آن میشود. این مسئله همواره نیازمند توجه ویژه توسط متخصصان است.هدف از پژوهش حاضر تحلیل تطبیقی تأثیر عوامل اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و زیست‌محیطی در شکل‌گیری کالبد خانههای دوم گردشگری از منظر جامعهی محلی و گردشگران و ارزیابی اشتراکات و افتراقات بین آنها می‌باشد. پژوهش حاضر از نوع پژوهش‌های ترکیبی است که با استفاده از تکنیک کیفی (مصاحبه نیمه‌ساختاریافته) و کمی (پرسش‌نامه لیکرت) انجام شده است. تعداد 15 متغیر کالبدی و 16 متغیر اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و زیست‌محیطی به‌عنوان عوامل مؤثر در طراحی خانههای دوم انتخاب و ویرایش شدند. 64 نفر از اهالی و54 نفر صاحبان خانههای دوم به روش نمونهگیری تصادفی ساده جهت مصاحبه و پاسخگویی به پرسش‌نامه انتخاب گردید.به‌منظور تحلیل اطلاعات حاصل از پرسش‌نامه‌های تکمیل‌شده توسط نمونه آماری در خصوص 15 متغیر کالبدی تحقیق از آزمون تی مستقل و برای مشخص کردن عوامل مؤثر در طراحی خانههای دوم از تحلیل رگرسیون چندگانه استفاده شد. نتایج آزمون تی مستقل اختلاف‌نظر و اتفاق‌نظر بین دو گروه مخاطبین درباره نحوه‌ی تأثیر متغیرهای کالبدی در شکل‌گیری خانههای دوم را نشان داد. همچنین نتایج آزمون رگرسیون چندگانه بیانگر اثرپذیری کالبد از عوامل اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و زیست‌محیطی براساس نظر مخاطبین بود. در خصوص برخی عوامل کالبدی مانند توجه به سبزینگی (دیوار سبز، فضای باز سبز)، استفاده از روش‌های نوین در ساخت خانه دوم، اهمیت دید و منظر نسبت به اقلیم در جانمایی و جهت‌گیری ساختمان، وجود فضاهای نیمه‌باز مشرف‌به معابر، پیش‌بینی فضاهای تفریحی جمعی و استفاده از مصالح و اشکال معماری بومی، اختلاف معنیدار بین مخاطبین مشاهده شد. همچنین نتایج رگرسیون چندگانه بیانگر همبستگی و ارتباط مستقیم بین اغلب متغیرهای کالبدی و عوامل اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و زیست‌محیطی براساس نظر مخاطبین بود. جلب‌توجه طراحان و برنامه‌ریزان به دیدگاه‌های مخاطبین و آگاهی از میزان تأثیر آنها در طرح و ساخت خانههای دوم حائز اهمیت است.
