گروه معماری، دانشکده عمران، معماری و هنر، واحد علوم‌و‌تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران ، f.habib@srbiau.ac.ir
چکیده: (1136 مشاهده)
هدف: امروزه تحقیق بر روی کارکرد بادگیرها به عنوان سامانه غیرفعال در پهنه گرم‌وخشک مسکن روستایی کشور جهت برقراری شرایط آسایش حرارتی بسیار حائز اهمیت است. بادگیرها به عنوان یک عنصر اقلیمی در ساخت‌وسازهای جدید جایگاه پیشین خود را از دست داده‌اند و بومیان مناطق گرم‌وخشک به جای این‌گونه اندام‌ها به سیستم‌های سرمایشی متداول نظیر کولر آبی و گازی روی آورده‌اند. یکی از مظاهر معماری بومی در کشورمان در پهنه گرم‌وخشک، استان یزد است. هدف این پژوهش بررسی تأثیر بادگیر یک‌طرفه در تأمین آسایش حرارتی از طریق تهویه طبیعی در مسکن روستایی این استان است. روش پژوهش: در این پژوهش، ابتدا به روش کیفی به صورت توصیفی‌ـ‌تحلیلی و سپس با مطالعات میدانی از الگوی مسکن روستایی این پهنه (روستای بُندُرآباد) به بررسی روش‌های استفاده از باد در تهویه طبیعی این پهنه با استفاده از اندام اقلیمی بادگیر پرداخته شد. متغیر وابسته پژوهش آسایش حرارتی و متغیر مستقل سرعت باد است. در ادامه با استفاده از نرم‌افزار‌های تحلیل دینامیک سیالاتی محاسباتی (CFD) به بررسی رابطه بین متغیرها پرداخته شده است که در نهایت به بررسی تأثیر حالت‌های مختلف بادگیر یعنی وضع موجود، افزایش ارتفاع پایه بادگیر به میزان دو متر و کاهش ارتفاع پایه بادگیر (دو متر) منجر شد. یافته‌ها: مطالعات نشان می‌دهد عملکرد بادگیر در حالت وضع موجود که در ارتفاع چهارمتری از کف بام قرار دارد و باد به صورت عمود بر دهانه بادگیر وارد می‌شود بهترین عملکرد را دارد و در حالت ارتفاع بیشتر با وجود این‌که سرعت جریان باد در فضای مورد بررسی بیشتر است، اما سرعت جریان باد در محدوده‌ای است که ایجاد جریان‌های نامنظم در فضای مذکور (تابستان‌نشین) ایجاد می‌کند. با بررسی حالت دیگر (ارتفاع کمتر بادگیر) در بررسی شبیه‌سازی‌ها مشاهده گردید که با کم‌شدن ارتفاع، سرعت باد در فضای تابستان‌نشین کاهش می‌یابد و عملکرد مورد قبولی را ندارد. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که سایر اجزا در کالبد ساختمان در تکمیل فرآیند آسایش حرارتی مؤثر بوده و با حذف هر یک از آنها، فرآیند مذکور ناقص می‌ماند. نتیجه‌گیری: پیشنهاد می‌گردد در این نوع مسکن از ایجاد روزنه‌های بزرگ در دیوار اتاق‌های تابستانی خودداری گردد و به جای آن از دهانه‌های کوچک استفاده شود که نقش تکمیلی در فرآیند تهویه طبیعی را فراهم می‌سازند؛ زیرا ایجاد دهانه‌های بزرگ باعث کاهش فشار منفی در اتاق مورد بررسی شده و فرآیند آسایش حرارتی را مختل می‌سازد.
Hadadi M, Habib F, Labibzadeh R. (2024). Investigating the Function of One-Way Windcatcher in the Natural Ventilation of Rural Housing in Yazd Province; Case Study: Bondorabad Village, Ashkazar City. JHRE. 43(186), 15-28. doi:https://doi.org/10.22034/43.186.2 URL: http://jhre.ir/article-1-2564-fa.html
حدادی میلاد، حبیب فرح، لبیب‌زاده راضیه. بررسی کارکرد بادگیر یک‌طرفه در تهویه طبیعی مسکن روستایی استان یزد؛ مطالعۀ موردی: روستای بُندرآباد شهرستان اشکذر مسکن و محیط روستا 1403; 43 (186) :28-15 https://doi.org/10.22034/43.186.2
