روستاها سکونتگاههای ویژهای هستند که از نظم اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و کالبدی خاصی پیروی میکنند اما امروزه بسیاری از آنها دستخوش مسائلی چون تخریب بافتهای کهن و با ارزش، کاهش کیفیت زندگی، مخدوش شدن هویت فرهنگی ساکنین و تشدید تخلیه بافتهای روستایی شدهاند. همچنین روستاها با وجود داشتن منابع طبیعی پایه کشاورزی با مسائلی چون فقر، بیکاری، پایین بودن نرخ بهرهوری در بخش کشاورزی و تولیدات روستایی و تخریب منابع طبیعی روبرو هستند که این مسائل توسعه روستا و ایجاد اشتغال پایدار را تا حدی ناممکن ساخته و لزوم توجه به گزینههای اقتصادی دیگر مانند گردشگری را مطرح میسازد.
روستای شیاده درجنوب شهرستان بابل بهدلیل دوری از نقاط شهری و متراکم، توسعه کمتری یافته، رونق اقتصادی پایینی دارد و دچار فرسودگی نسبی کالبدی و اجتماعی میباشد. این درحالی است که این روستا در محیطی کاملاً طبیعی و بکر و در میان جنگلهای انبوه واقع شده است و ساخت سدی خاکی در کنار آن باعث ایجاد یک دریاچه و مناظر بسیار زیبا در این منطقه شده است. همچنین این روستا دارای چندین بنای ارزشمند از جمله ۴ سقاتالار میباشد و این جاذبهها میتوانند امکان ایجاد توسعه همه جانبه پایدار را از طریق برنامهریزی بوم-گردشگری در این روستا فراهم آورند.
این پژوهش ابتدا به شناخت ماهیت روستا و توسعه روستایی پایدار از یک سو و شناخت مقوله گردشگری، گردشگری روستایی و گردشگری پایدار از سوی دیگر میپردازد و نیازها و الزامات آنرا بر مبنای ابعاد و الگوهای مترتب بر آن مورد بررسی قرار میدهد. شیوههای مورد استفاده در این تحقیق بهصورت تحلیل محتوا در بخش اول و مطالعه موردی در بخش دوم میباشد که خود شامل توصیف خصوصیات روستای شیاده، تحلیل SWOT از آن و ارائه پیشنهادهای بر مبنای هدف مطالعه که برنامهریزی بوم-گردشگری است. به این ترتیب براساس ارکان و اجزای برنامه گردشگری روستایی و نوع برنامه مورد نیاز بر حسب الگوهای گردشگری امکانپذیر در محدوده، در انتها «مجموعه ضوابط حفاظت، ارتقا و نظارت بر توسعه دهکده بوم-گردشگری شیاده»، و «طرح منطقه بوم-گردشگری شیاده» بهصورت سازماندهی محورها، نقاط و پهنهها با توجه خاص بر جاذبهها و ارتباط آنها با فضاهای اقامتی ارائه میشود.