تعریف پیوستگی و تعلق خانواده در فرهنگ ایرانی به صورت متعارف چتری از حمایت را بر سر فرزندان می‌گستراند که مفهوم امنیت لاجرم در سایه پهناور آن تبیین می شود. حاصل این حمایت گسترده گاه سبب می‌شود که ضرورت مشارکت کودکان در فرایند تصمیم‌گیری به فراموشی سپرده شود. اما از آنجا که مبانی تعلق به محیط و سرزمین پیوند انکارناپذیری با میزان مشارکت در ساخت آن دارد، و با توجه به این که در صورت نقص یا تخریب یک زیستگاه، کودکان از آسیب‌پذیرترین اقشار ذینفع محسوب می‌شوند، دیدگاه‌های نوین پرورش، توانمندسازی جوامع بشری را موکول به ساخت و مدیریتی مشارکتی می‌دانند که نوپایان عرصه‌های اجتماعی در آن نقش پررنگی داشته باشند. حق کودکان در شکل‌دهی به مکان زندگی‌شان از امور مسلمی است که مورد توافق بین‌المللی است. علاوه بر این، دو مفهوم توانمندسازی و ظرفیت‌سازی، به مثابه دو بال، پیش‌نیازهای غیرقابل انکار توسعه در تعاریف نوین آن هستند. توانمندسازی بدون مشارکت همه رده‌های سنی تعریفی ناقص خواهد داشت، و طبیعت دوراندیش مفهوم ظرفیت‌سازی اصولاً بر مشارکت رده‌های سنی پایین‌تر جامعه و آموزش‌پذیری کودکان استوار است. نوشتۀ حاضر با تبیین مفهوم مشارکت در این رده سنی، و معرفی شیوه ارزیابی مشارکتی در سکونتگاههای روستایی، به بررسی و تحلیل تجارب موجود در این زمینه، با میزان متفاوت مشارکت کودکان در بسترهای مختلف می‌پردازد.
پرسش های پژوهش
- مشارکت کودکان در توانمندسازی جوامع روستایی چه جایگاهی دارد؟
- با تکیه بر کدام مبانی می توان ساز و کارهای مشارکت کودکان را تعریف کرد؟
- مشارکت در سکونتگاههای روستایی چگونه تعریف می‌شود؟
