استادیار و عضو هیئت علمی دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه شهید بهشتی ، A_Khakighasr@sbu.ac.ir
چکیده: (3867 مشاهده)
نوشتار حاضر با طرح این سوال که چوب، چگونه در معماری بناهای مذهبی روستایی ایران استفاده شده در جستجوی آن است که آیا امروزه چوب قابلیت آن را دارد که در توسعه بناهای مذهبی روستایی به‌کار گرفته شود؟ روش تحقیق، مبتنی بر مشاهدات میدانی و رجوع به مکتوبات است و از حیث هدف، کاربردی و به‌لحاظ ماهیت، توصیفی- تحلیلی است. در جریان بررسی، پیشینهای غنی از سازههای کاملاً چوبی تا نیمه چوبی در هفت پهنه از هشت پهنه روستایی، در فهرستی بالغ بر هشتاد مصداق شناسایی شد که تعدادی از آن‌ها به تفصیل، معرفی و تحلیل میشوند. عناصر اصلی سازههای چوبی عبارتند از تیر، ستون، خرپا، شبکه الیاف چوبی و عناصر فرعی از توفالکوبی، نی یا حصیر. در پوشانه از خار، کاهگل، لتههای چوبی، سفال یا ورقههای فلزی استفاده می‌شود. از نتایج پژوهش آن است که امروزه در توسعه بناهای مذهبی روستاها، گزینه ساخت با چوب، در تعدادی از پهنههای روستایی امکان‌پذیر و راهکارهایی برای آن پیش‌بینی شده است. لذا تلاش برای احیای چنان شیوهای از ساخت به دلایل زیست محیطی، اقتصادی، فرهنگی و رابطه معمارانه چوب با مکان‌های مذهبی و در نهایت پایداری اجتماعی ضرورت دارد. در این میان موانعی در انتخاب سازههای چوبی وجود دارند که عبارتند از عدم حمایت لازم از سوی مقررات ملی ساختمان برای ساختن با مصالح بومی، عدم اطمینان به دوام چوب در مقابل زلزله، آسیب‌پذیری سازههای چوبی بومی در حریق، کمبود استادکاران، تصورعدم امکان مقاومت چوب در دهانه‌های بزرگ و تمایل به نوخواهی افراطی(مسئله فرهنگی) که می‌بایست از طریق راهکارهایی آن‌ها را برطرف ساخت.
خاکی قصر آزاده، انجم شعاع الهام، زمانیان مهسا، پور مهدی قائم مقامی حسین. پیشینه سازههای چوبی با مصادیق مذهبی در روستاهای ایران به‌منظور توسعه بناهای مذهبی در روستاها مسکن و محیط روستا 1397; 37 (163) :148-135 DOI: 10.22034/37.163.135
