استادیار گروه باستان شناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ایلام ، moradi@ilam-iau.ac.ir
چکیده: (3922 مشاهده)
انسان از آغاز حضور خود بر روی زمین سعی در بهرهبرداری از طبیعت برای تأمین نیازهای خود داشته است. کوچنشینی یکی از قدیمی‌ترین شیوههای زیست و تأمین معیشت است که از گذشتههای دور تا کنون برای بهرهبرداری از منابع طبیعی و سازگاری با شرایط اقلیمی، ادامه پیدا کرده است. در این شیوه زیست، معماری مسکن به‌صورتی سیار و قابل حمل بوده است. تا کنون مطالعات زیادی در ارتباط با کوچنشینی، در مناطق مختلف ایران توسط هیئتهای ایرانی و غیر ایرانی صورت گرفته است که از جمله آن‌ها می‌توان به کتابی تحت عنوان «کوچنشینی شمال خراسان»، توسط پاپلی یزدی در سال 1371، مقاله دکتر مشیری با عنوان «نگاهی به مفاهیم و تاریخچه کوچنشینی و تدریس آن در ایران» در سال 1377 اشاره نمود. همچنین مطالعاتی توسط فیلبرگ (1372) و مورتنسن (1377) در مورد زندگی کوچنشینی و نیمه کوچنشینی در ایلات واقع در دامنههای زاگرس صورت پذیرفته است. اما تا کنون در ارتباط با نحوه انبار و ذخیره مواد غذایی در بین کوچنشینان تحقیق مستقلی صورت نگرفته است. گونهای از کوچنشینی در ایلات کردنشین شهرستان بدره واقع در دامنههای زاگرس در استان ایلام در گذشتههای نه چندان دور مرسوم بوده است که در این نوع خاص از کوچنشینی فواصل کوچ محدود و فاصله زمانی کوچ کردن از ییلاق به قشلاق و برعکس گاهی در مدت کمتر از یک روز انجام میشده است. در نتیجه این فاصله کم بین ییلاق و قشلاق، کوچنشینان میتوانستند علاوه بر پرورش دام به کشاورزی نیز بپردازند. استفاده از کشاورزی در این نوع از زندگی، کوچنشینان را ملزم به ساختن انبارهایی برای نگهداری از غلات بدست آمده، نموده است. در این پژوهش، از روش تحقیق توصیفی- تحلیلی استفاده شده و برای جمع آوری اطلاعات از روش مطالعه کتابخآن‌های، بررسی میدانی، مشاهده آثار و مصاحبه با معمرین منطقه استفاده شده است. در این مطالعه چهار نوع انبار مورد بررسی، شناسایی و تحلیل قرار گرفته است. انبارهای مذکور به نامهای اماره، تاپو، کنیوه و چالآو تقسیم میشوند. در این تحقیق همچنین وضعیت این انبارها از لحاظ موقعیت قرارگیری، شیوه ساخت، مصالح، نحوه دسترسی، نوع غلات، شیوه نگهداری، نحوه مالکیت و زمان ساخت مورد مطالعه قرار گرفته است.
Moradi E, Abas Nejad H, Naseri V. Investigating and identifying the granary architecture in the living of Zagros Semi Nomadic people in Ilam Province. JHRE 2018; 37 (162) :39-54 URL: http://jhre.ir/article-1-800-fa.html
مرادی ابراهیم، عباس نژاد حسن، ناصری وحید. بررسی و شناسایی گونه‌های معماری انبار غلات در زندگی نیمه کوچنشینی کوهپایه‌های زاگرس در استان ایلام. مسکن و محیط روستا. 1397; 37 (162) :39-54
