الگوی فضایی چلیپا یکی از الگوهای فضایی غالب در معماری ایرانی و به خصوص در معماری مناطق کویری در یزد می‌باشد که در طول زمان تغییر و تحولات بسیاری را در درون خود داشته‌است. این الگوهای فضایی که حاصل تجربه‌های عقل تاریخی بوده در گذر زمان آزمون و خطاهای بسیاری را در درون خود پذیرفته است و به‌عنوان یکی از الگوهای پایدار در معماری ایرانی به حساب می آید. این الگوی فضایی واجد قابلیت های بسیاری هم از منظر کارکردی و عملکردی و هم از منظر اقلیمی و زیست محیطی در درون خود بوده است. بررسی الگوی چلیپا در خانه‌های سنتی یزد نشان می‌دهد این الگوی فضایی یکی از عناصر فضایی مهم در خانه‌های سنتی یزد به خصوص در جبهه تابستان‌نشین می‌باشد. البته توجه به این مسئله مهم است که این الگو دارای چه قابلیت‌هایی می‌باشد که در طول تاریخ معماری، پایدار مانده است. این مقاله در نظر دارد قابلیت اقلیمی این الگو را  با انتخاب نمونه‌های آماری از این خانه‌ها و با بررسی رفتار حرارتی در این فضاها (در جبهه تابستان‌نشین)، تأثیر این الگوی فضایی خاص را بر میزان بار سرمایش در این فضاها تعیین نماید. این مقاله با انجام آنالیزهایی بر روی فضاها به این مهم می‌رسد که استفاده از فضای چلیپا علاوه بر قابلیت‌های رفتاری و کارکردی از منظر اقلیمی نیز بر فضای مستطیل شکل در جبهه تابستان‌نشین برتری دارد.