|
ارزیابی آسیب‌پذیری کالبدی مساکن خانوارهای روستایی در برابر سیل؛ مطالعه موردی: شهرستان درگز
|
زهرا کمالی  ، مریم قاسمی* |
| دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران ، magh30@um.ac.ir |
|
|
چکیده: (1134 مشاهده) |
ایران چهارمین کشور سیل‌خیز جهان ازنظر آسیب‌پذیری در مواجهه با سیل است و استان خراسان رضوی هم که در شمال شرق ایران واقع شده است در خطر نسبی بالای سیل قرار دارد و سالانه شاهد وارد آمدن خسارات ناشی از سیل در این استان هستیم. به‌طوری‌که این استان در تعداد حوادث سیل، رتبه اول و در خسارت‌ها رتبه سوم و در تلفات جانی رتبه ششم را در کشور دارا است، لذا سیل سالانه موجبات وارد آمدن خسارات فراوانی به روستائیان به‌ویژه در بخش مسکونی می‌گردد. پژوهش حاضر آسیب‌پذیری کالبدی مساکن خانوارهای روستایی شهرستان درگز در مواجهه با سیل را موردبررسی قرار می‌دهد. روش تحقیق، در این پژوهش توصیفی تحلیلی و مبتنی بر پیمایش میدانی است. سازه آسیب‌پذیری مسکن در 6 مؤلفه جسم، محتوا، روبنا، زیربنا، فضای معیشتی، تأسیسات و تجهیزات به کمک 18 شاخص در طیف لیکرت کمی شده است. پایایی پرسش‌نامه محقق‌ساخته نیز با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ 96/0 و مطلوب ارزیابی گردید. در این مطالعه، از میان تمام روستاهای درگیر سیل، در سطح شهرستان، تعداد 9 روستا که از بیشترین آسیب‌پذیری در مواجهه با سیل در سطح شهرستان درگز برخوردار بودند به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. به‌طور مجموع این روستاها دارای 1514 واحد مسکونی هستند که به کمک فرمول کوکران 225 واحد از میانشان به‌عنوان نمونه تعیین گردید. در انتها بعد از بررسی‌ها، نتایج نشان داد از میان مؤلفه‌های موردبررسی، میانگین آسیب‌پذیری زیربنا یا فونداسیون با عدد 55/2، بیشتر از سایر مؤلفه‌ها است. اگرچه میزان آسیب‌پذیری کالبدی مساکن خانوارهای روستایی شهرستان درگز در مواجهه با سیل با میانگین 16/2 کمتر از میانه نظری و در حد کم تا متوسط ارزیابی شده است، اما میزان خسارت واردشده به 38 خانوار موردبررسی، بالای 50 درصد است که رقم پایینی نیست. ﺑـﺎﺗﻮﺟـﻪﺑـﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﺣﻔﺎﻇﺖ ﻛﺎﻣﻞ از ﺧﻄﺮ ﺳﻴﻼب امکان‌پذیر نیست، زﻳـﺴﺘﻦ در ﻛﻨـﺎر ﺳـﻴﻼب و اﻋﻤـﺎل سیاست‌های مناسب برای کاهش آسیب‌پذیری مسکن اﻣﺮی ﺿﺮوری اﺳﺖ.
|
|
| واژه‌های کلیدی: آسیب پذیری، مسکن روستایی، سیلاب، شهرستان درگز |
|
|
متن کامل [PDF 1302 kb]
(984 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
محیط کالبدی
دریافت: 1400/6/17 | پذیرش: 1401/11/19 | انتشار: 1401/12/24
|
|
|
|
|
|
