|
دستیابی به الگوی طراحی مسکن روستایی؛ مطالعۀ موردی: روستای طزره دامغان
|
ساجده خراباتی*  ، پروانه شیرازی |
| دانشکدۀ مهندسی معماری و شهرسازی، دانشگاه صنعتی شاهرود، شاهرود، ایران. ، S.kharabati@shahroodut.ac.ir |
|
|
چکیده: (2265 مشاهده) |
معماری روستایی ایران به‌لحاظ ماهیت کارکردی و پاسخ‌گو‌بودن به نیازهای انسانی، مجموعه‌ای همگن را با هویت کالبدی خاص تشکیل می‌دهد که هویت آن از مفهوم سکونت و شیوۀ زیست در روستا نشئت میگیرد. با ورود تکنولوژی به عرصۀ زندگی روستایی و تغییرات ساختار اجتماعی و اقتصادی، الگوی معماری مسکن روستایی دستخوش دگرگونی و تحول گردیده است و امروزه اکثر خانه‌های روستایی با شرایط اقلیمی و زیستی و سبک زندگی روستایی متناسب نیستند. در این میان، معماری بومی و اصیل روستایی ارزش‌های پایداری دارد که می‌تواند پس از شناسایی و تحلیل، به‌عنوان الگویی مناسب در طراحی مسکن امروزی روستا استفاده شوند. از‌این‌رو، هدف اصلی پژوهش حاضر، دستیابی به الگوی طراحی مسکن روستایی است. این پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ روش، توصیفی‌تحلیلی است. برای این منظور، پس از مطالعۀ منابع کتابخانه‌ای در حوزۀ مسکن روستایی، ابتدا عوامل مؤثر در شکل‌گیری مسکن روستایی مشخص شده‌اند و سپس به‌وسیلۀ مطالعات میدانی، در روستای طزره دامغان بررسی شده‌اند. نتایج پژوهش نشان می‌دهند در روستای طزره، عوامل اقتصادی و نوع معیشت خانواده در مساحت و تعداد ریزفضاهای توده و حیاط و ورودی تأثیرگذارند و وجود فضای معیشتی طویله، امکان انعطاف‌پذیری مسکن روستایی را در گذر زمان فراهم کرده است. همچنین عوامل اجتماعی و فرهنگی در فرم نما، سلسله‌مراتب ورودی، نحوۀ قرارگیری توده نسبت به حیاط و تعداد خانوارهای ساکن یک خانه مؤثرند. عوامل محیطی حاکم بر روستای طزره نیز در جهت‌گیری توده، شکل‌گیری پلکانی توده و حیاط، تعداد و وسعت بازشوها، تعداد طبقات، حوزه‌بندی فضاها و نوع مصالح تأثیرگذارند. در ادامه، پنج الگوی شاخص مسکن روستای طزره معرفی شده‌اند و سپس مشخصه‌های کالبدی‌عملکردی در ریزفضاها و اجزای معماری این الگوها تحلیل گردیده‌اند. در نهایت، با تحلیل الگوهای شاخص معماری قدیم روستای طزره، استخراج الگو در قالب چهارچوبی کالبدی‌عملکردی ارائه شده است که با توجه به محیط اقلیمی روستا و نظام اجتماعی و اقتصادی روستاییان است و می‌تواند برای طراحی مسکن معاصر روستا استفاده شود.
|
|
| واژه‌های کلیدی: الگوی طراحی مسکن، مسکن روستایی، روستای طزره دامغان |
|
|
متن کامل [PDF 2519 kb]
(1114 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
سکونتگاههای شهری و روستایی
دریافت: 1400/4/30 | پذیرش: 1400/9/30 | انتشار: 1400/9/30
|
|
|
|
|
|
