|
تبیین جایگاه محرمیت در نسبت با قلمرو و خلوت در مسکن سنتی ایران بر پایه آموزه های اسلامی
|
حسین مرادی نسب*  |
| دانشگاه آزاد اسلامی واحد سمنان ، moradinasab_h@yahoo.com |
|
|
چکیده: (3846 مشاهده) |
یکی از مهمترین مفاهیم منعکس از اصول و ارزشهای اسلامی محرمیت است که خصوصاً در حوزه مسکن سنتی ایران نمود یافتهاست اما بهنظر میرسد اصل محرمیت بهعنوان یکی از کیفیات انسان- محیط در معماری و شهرسازی اسلامی در مسکن سنتی ضمن داشتن اشتراکات با مفاهیم معادل در نظر گرفتهشده برای محرمیت، توسط صاحبنظران غربی یعنی قلمرو و خلوت، دارای تفاوتهای اساسی نیز با این مفاهیم میباشد لذا هدف از این پژوهش، تبیین مفهوم محرمیت در نسبت با خلوت و قلمرو بر پایه آموزههای اسلامی در مسکن سنتی ایران است. جهت تبیین مسئله، این پژوهش از روش ترکیبی تحلیل محتوا با استدلال منطقی بهرهگیری شدهاست. گردآوری دادهها از طریق مطالعات اسنادی و کتابخانهای انجام شدهاست و روش تحقیق توصیفی تحلیلی بوده که ابتدا پس از شناخت نظرات و تعاریف متخصصین غربی از محرمیت، بر پایه آموزههای اسلامی (قرآن کریم و احادیث معصومین (ع)) به تبیین جایگاه مؤلفههای آن در کالبد مسکن سنتی پرداخته شدهاست. در خاتمه، ضمن ارائه مدل پژوهش، یافتههای پژوهش نشان میدهد که اولاً محرمیت در حوزه مادی، کالبد دادن به فضاهای معماری با بهرهگیری از عناصر نظام ورودی خانههای سنتی است بهگونهای که در این حوزه همسو با مفهوم قلمرو است که مؤلفههای امنیت، مالکیت، مرز آشکار و محصوریت را بهدنبال خواهد داشت ثانیاً محرمیت در حوزه روانی و رفتاری مترادف با فضای صمیمی با دیگر (ان) است که در این حوزه همسو با مفهوم خلوت است که در مسکن سنتی در حیاط، تالارها، ایوانها، طنبیها، سهدریها، پنجدریها نمود مییابد اما محرمیت در حوزه معنایی در مسکن سنتی با نظم سلسلهمراتبی نظام ورودی، بستر درونگرایی را بهوجود میآورد و همچنین با تفکیک عرصهبندی فضایی در خلوتخانهها و زاویهها زمینهساز حضور و آرامش قلب است تا تعالی معنوی انسان را بهوجود آورد.
|
|
| واژههای کلیدی: محرمیت، خلوت، قلمرو، خانه های سنتی. |
|
|
متن کامل [PDF 1065 kb]
(2019 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
معماری
دریافت: 1399/1/9 | پذیرش: 1399/12/26 | انتشار: 1399/12/26
|
|
|
|
|
|
