|
مطالعه مقایسه ای مسکن بومی روستایی سیستانی و بلوچ از منظر بازشناسی کالبدی با رویکرد انسانشناسی فرهنگی
|
نیما ولی‌بیگ  ، سحر رستگارژاله* |
| دانشجوی دکترای حفاظت و مرمت بناها و بافت‌های تاریخی، دانشگاه هنر اصفهان ، rastegar.sahar@gmail.com |
|
|
چکیده: (4856 مشاهده) |
از خصوصیات بارز معماری مسکونی بومی آن است که با محیط فرهنگی خود مطابقت داشته و بدون دخالت معماران، بر پایه سنت عامیانهای شکل گرفته که در بطن فرهنگ آن جامعه جریان دارد و به نوعی با نیازها، آرمانها و جهانبینیهای مردمانی که در واقع سازندگان آن بنا نیز هستند، مرتبط است. تداوم سنت، تداوم معماری بومی را به‌همراه خواهد داشت، آن هم نه به‌صورت کلیشهای، بلکه به‌عنوان بازنمودی از یک فرهنگ که در محیطی زنده به‌وجود میآید و رشد میکند. انسانشناسی فرهنگی، به‌عنوان یکی از زیرشاخههای انسانشناسی، نقش مؤلفه فرهنگ را در شکلگیری محیط انسانی، اساسیترین مؤلفه دانسته و به سبب این نگرش ویژه، امروزه در زمینه مطالعات معماری مورد استفاده قرار میگیرد. از طریق این علم میتوان به علل ظهور یک الگو در کالبد معماری و رابطه متقابل میان یک اثر با ویژگی‌های فرهنگی تشکیل دهندهاش، که در سنت عامیانه آن ریشه دارد، دست یافت. ازآنجا که گستره سیستان و بلوچستان، به‌دلیل تنوع قومی و بکر بودن مناطق روستایی، عرصهای مناسب برای دستهبندی معماری مسکونی با ویژگی‌های بومی است، بنابراین پژوهش حاضر، این عرصه را مورد مطالعه قرار داده و بر آن است که چگونگی و چرایی تفاوتها و شباهت‌های پدید آمده را از طریق علم انسانشناسی فرهنگی و توجه به جایگاه سنت عامیانه اقوام بلوچ و سیستانی مورد تحلیل قرار دهد. در این راستا با بررسی نظریات پایه در حوزه انسانشناسی فرهنگی و جایگاه فرهنگ و سنت در میان دو قوم بلوچ و سیستانی، به میزان ارتباط آن با کالبد معماری مسکونی بومی از طریق مشاهده و مطالعه میدانی چند نمونه از مصادیق آن در حوزه سیستان و بلوچستان پرداخته می‌شود. هرچند نمیتوان عوامل محیطی را نادیده گرفت اما نتایج پژوهش بیانگر اهمیت نقش فرهنگ در بازشناسی کالبد معماری مسکونی بومی این مناطق است، از اینرو میتوان اذعان داشت تداوم سنت عامیانه که در قالب رفتارهای روزانه و مبتنی بر کنشهای متقابل انسان و محیط و انسان و انسان(ها) شکل گرفته است، موجبات تداوم مسکن با ویژگی‌های بومی در مناطق روستایی میگردد.
|
|
| واژه‌های کلیدی: مسکن بومی، سیستان و بلوچستان، فرهنگ، سنت، انسان‌شناسیِ فرهنگی. |
|
|
متن کامل [PDF 742 kb]
(5152 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
معماری
دریافت: 1396/2/11 | پذیرش: 1397/9/27 | انتشار: 1397/9/28
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال پیام به نویسنده مسئول |
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
