دانشکده عمران، معماری و هنر، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران.
چکیده: (4639 مشاهده)
ایران به‌عنوان یک کشور در حال توسعه و سانحهخیز و به‌دلیل موقعیت جغرافیایی خود سوانح متعددی را تجربه نموده و پدیدههایی چون زلزله، سیل، رانش زمین و غیره تاکنون موجب بروز خسارات جانی و مالی فراوان در کشورمان شده است.مداخله در سکونتگاه‌های روستایی با توجه به سانحه‌خیزی سکونتگاه‌های روستایی همواره مطرح بوده است و مسئولین و متولیان مربوطه به جهت کاهش خسارات احتمالی در پروژه‌های بازسازی بعضاً اقدام به جابه‌جایی روستاهای در معرض سوانح طبیعی می نمایند. طراحی روستای جدید و اسکان مجدد روستاییان، بدون شناسایی و لحاظ نمودن مؤلفه های تأثیرگذار بر کیفیت سکونتگاه و رضایتمندی روستاییان، منجر به از دست رفتن حس تعلق و هویت گذشته، پراکنده شدن قوم‌ها، برهم خوردن انسجام کالبدی روستا و همچنین گسیختگی شبکه‌های اجتماعی و اقتصادی و در مواردی خالی از سکنه ماندن واحدهای احداثی و یا مهاجرت روستاییان به شهرها و یا روستاهای مجاور شده است. از آنجا که ساختار فضایی هر روستا در هر منطقه از قانونمندیهایی خاص، تبعیت می‌کند و عوامل بسیاری در شکل‌گیری روستاها تأثیر گذارند، این پژوهش با هدف تبیین تأثیر مؤلفه منظر در بازسازی سکونتگاه‌های روستایی به آزمون فرضیه این تحقیق که بررسی رابطه میان مؤلفه منظر در بازسازی و استقبال روستاییان از روستای جدید است، می‌پردازد. تحقیق حاضر از نوع توصیفی، تحلیلی و پیمایشی است و با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده و رابطه کوکران تعداد 135 نمونه، انتخاب شدند که در نهایت تعداد 126 مورد از آن‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS و تحلیل همبستگی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. این پژوهش به بررسی لایه های منظر روستای نایبند در سه بعد منظر زیستی، منظر کالبدی معنا و منظر اجتماعی پرداخته و نتایج این پژوهش حاکی از آن است که لحاظ نمودن مؤلفه منظر در ارتقای کیفیت فضایی سکونتگاه‌های روستایی جدید بر میزان رضایتمندی روستاییان، تأثیرگذار است، به‌طوری‌که در نظر نگرفتن مؤلفه منظر در طراحی و مکان‌یابی روستای جدید نایبند از مهمترین دلایل عدم استقبال روستاییان از سکونتگاه جدید می‌باشد.
